“Onderliggende machtsverdeling belangrijk aspect van ongelijkheid”
ArrayHoogleraar Henk Overbeek neemt afscheid van de VU
De scheve inkomensverdeling tussen en binnen landen is geen oorzaak van maatschappelijke ongelijkheid, maar is er een gevolg van. De diepere oorzaak van sociale ongelijkheid is de onderliggende machtsverdeling. Dat betoogt Henk Overbeek, hoogleraar Internationale Betrekkingen aan de Vrije Universiteit Amsterdam, in zijn afscheidsrede op 19 december. Met deze uitspraken verbreedt Overbeek de discussie over ongelijkheid, die nu vooral over inkomensverdeling gaat, en over de meestal voorgestelde oplossing: herverdeling via belastingen. “Die opvatting is echt te smal,” vindt Overbeek. “De onderliggende machtsverhoudingen zijn een belangrijk aspect van ongelijkheid.”
Pleidooi voor vermogenswinstbelasting
In zijn afscheidsrede zal hij spreken over ongelijkheid zowel op nationaal als op internationaal niveau, en over de machtsstructuren die daarbij in het geding zijn. Als het al over belastingpolitiek moet gaan, zo zegt hij, laten we dan kijken naar de grote lijnen: “We voeren de Piketty-discussie in Nederland. Ons belastingstelsel wordt steeds minder progressief, en met name inkomen uit vermogen of beleggingen is nagenoeg onbelast. Ik pleit daarom voor een vermogenswinstbelasting.”
De plaats van de universiteit
En hoe verhoudt de universiteit zich tot de toenemende maatschappelijke ongelijkheid? “Hoewel de universiteit toegankelijker is dan vroeger, neemt de waarde van het diploma af. De universiteit biedt geen toegang meer tot de maatschappelijke top. De elite trekt naar particuliere opleidingen,” signaleert Overbeek. “Het is belangrijk binnen de universiteit stil te staan bij deze ontwikkeling.” De trend naar privatisering en naar een grotere greep van overheid en bedrijfsleven op de universiteit baart ook zorgen. Een democratisch bestuur van de universiteit kan daar een tegenwicht tegen bieden, zo stelt hij.
Bron: VUmc