Efficiëntere en veiligere chirurgie met optische technologie
Array
Nog minder kans op re-operatie of langer ziekenhuisverblijf door innovatieve technieken
Innovatieve optische technieken vergroten de veiligheid en efficiëntie op de operatiekamer. Dat stelt Rutger Schols van Maastricht UMC+ die op vrijdag 19 december promoveerde op zijn onderzoek naar beeld-geleide chirurgie. Hij onderzocht twee moderne visualisatietechnieken waarmee weefselstructuren beter van elkaar onderscheiden kunnen worden tijdens een operatie. Deze technologieën kunnen het risico verkleinen op onnodige en kostbare re-operaties of een langer verblijf in het ziekenhuis.
Bij alle vormen van chirurgie is de herkenning van verschillende anatomische structuren, zoals bloedvaten, galwegen, zenuwen of urineleiders van essentieel belang. Slechts een kleine beschadiging aan weefsel dat eigenlijk ongedeerd moet blijven, kan er voor zorgen dat een patiënt blijvende schade ondervindt of een nieuwe operatie moet ondergaan. Dat komt over het algemeen slechts in minder dan één procent van de gevallen voor. Als het echter misgaat kunnen de zorgkosten enorm oplopen. Door innovatieve technieken te ontwikkelen proberen wetenschappers de risico’s verder te minimaliseren.
Door het weefsel kijken
Eén van de twee technieken die Schols heeft onderzocht wordt ontwikkeld door TNO. Met de zogeheten diffuse reflectie spectroscopie kunnen kenmerkende eigenschappen van weefsels herkend worden die voor het blote oog niet waarneembaar zijn. Deze techniek wordt al toegepast in satellieten die het aardoppervlak in kaart brengen. Nu wordt dit voor het eerst ook toegepast in het menselijk lichaam. “Dat biedt nogal wat voordelen”, zegt Schols. “Bij bijvoorbeeld een kijkoperatie kan een chirurg niet voelen naar structuren onder het weefseloppervlak. Deze visualisatietechniek biedt een alternatief. De chirurg kan hiermee als het ware onder het weefseloppervlak kijken. Dat kan dergelijke operaties een stuk sneller en efficiënter maken.” Een ander voordeel is dat er gebruik wordt gemaakt van natuurlijk aanwezig contrast in het weefsel. Dat betekent dat de patiënt geen contrastvloeistof ingespoten hoeft te krijgen.
Structuren onderscheiden
De andere techniek die Schols heeft toegepast maakt wel gebruik van contrastvloeistof. Dit wordt ook wel fluorescentie beeldvorming genoemd. Ook deze techniek biedt voordelen zegt de promovendus: “De fluorescerende kleurstof geeft de chirurg namelijk een veel duidelijker beeld waar zich bepaalde structuren bevinden. Dat kan hij op een beeldscherm zien. Bij bijvoorbeeld een galblaasoperatie kan de operateur sneller en beter de weefsels van elkaar onderscheiden. Dat verkort de operatietijd en verkleint het risico op galwegletsel nog verder.”
Potentieel
Hoewel deze technieken een groot potentieel hebben vergen ze nog vervolgonderzoek om uiteindelijk als standaardmiddel te kunnen worden ingezet. Schols: “Uiteindelijk zullen dergelijke optische technologieën onmisbaar zijn op de operatiekamer. Dit promotieonderzoek is in ieder geval een eerste stap op weg naar de invoering van innovatieve cameratechnieken voor beeld-geleide chirurgie.”
Bekijk hier een kort animatiefilmpje van deze visualisatietechnieken gemaakt in het kader van het Van ’t Hoff programma van TNO.
Bron: Maastricht University
