
Zingeving in zorg: De mens centraal
ArrayOnderwerpen als zingeving, betekenisgeving en spiritualiteit doen hun intrede in de zorg. Steeds vaker krijgen zorgverleners te maken met zingevingsvraagstukken. Aspecten die hiermee te maken hebben, zijn te operationaliseren en lenen zich voor wetenschappelijk onderzoek. Dit blijkt uit het ZonMw-signalement over Zingeving in zorg: De mens centraal. Met dit signalement wil ZonMw het debat over zingevingsvraagstukken een extra impuls geven en kennisontwikkeling stimuleren.
Zingeving wordt ook wel aangeduid als de spirituele of existentiële dimensie van gezondheid. Het betreft aspecten die bijdragen aan optimaal geestelijk welbevinden, zoals doelen of idealen nastreven, toekomstperspectief en acceptatie ervaren. Uit dit signalement komt duidelijk naar voren dat het onderwerp zingeving in de zorg brede maatschappelijke en wetenschappelijke relevantie heeft. Zingeving is een wezenlijk aspect van het menselijk functioneren en is een integraal onderdeel van goede, op de persoon afgestemde gezondheidszorg.
Opbouw signalement
In het signalement zijn vier kennisthema’s uitgewerkt in essays. Per thema zijn de meest recente wetenschappelijke inzichten geïnventariseerd en geanalyseerd. Ook zijn de belangrijkste inhoudelijke kennisvragen en methodologische vereisten uiteengezet. Interviews vanuit verschillende praktijkperspectieven en zorgdomeinen, vullen de essays aan. Daarnaast voerde Patiëntenfederatie NPCF op verzoek van ZonMw een peiling uit naar de behoeften en ervaringen van patiënten op het vlak van zingeving. De resultaten hiervan zijn integraal als bijlage van het signalement opgenomen. Diverse quotes van patiënten illustreren het belang van aandacht voor zingeving:
“Het leven draait om meer dan alleen lichamelijke klachten en hoe die op te lossen. Als het algeheel welbevinden niet goed is, dan zal dit ook van grote invloed zijn op de kwaliteit van leven.”
Een ruime meerderheid van de bijna 5000 deelnemers in de NPCF-peiling vindt dat zorgverleners bij kunnen dragen aan zingeving. Iets minder dan de helft van de deelnemers heeft ook ervaring met zorgverleners die hier aandacht aan besteden. Hier lijkt dus ruimte voor verbetering: zorgverleners kunnen beter inspelen op de behoefte van patiënten aan aandacht voor zingeving. Overigens vindt niet iedereen alle aspecten van zingeving (even) belangrijk. Dit vraagt om het bespreekbaar maken van individuele behoeften en een zorgaanbod dat op maat gesneden is.
Kansrijke kennisvragen
ZonMw wil bereiken dat de kwaliteit van zorg verbetert door het verwerven van meer kennis op dit gebied. Wat ZonMw betreft is een volgende stap het adresseren van kansrijke kennisvragen in nauwe samenwerking met stakeholders uit onderzoek, onderwijs, praktijk en beleid. Met de uitreiking van het signalement aan Cathy van Beek (lid Raad van Bestuur Radboudumc) en Ab Klink (lid Raad van Bestuur VGZ) op vrijdagmiddag 18 maart op het Radboudumc geeft ZonMw samen met de aanwezigen hiervoor de aftrap.
ZonMw stimuleert gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. Vooruitgang vraagt om onderzoek en ontwikkeling. ZonMw financiert gezondheidsonderzoek én stimuleert het gebruik van de ontwikkelde kennis – om daarmee de zorg en gezondheid te verbeteren. ZonMw heeft als hoofdopdrachtgevers het ministerie van VWS en NWO.
Bron: ZonMw