De Eikenprocessierups
ArrayDe eikenprocessierups (Thaumatopoea processionea Linnaeus) is een behaarde rups die in de maanden mei, juni en juli op eikenbomen in Zuid- en Midden-Nederland voorkomt. De rupsen gaan groepsgewijs, in processie, op zoek naar voedsel in de vorm van eikenbladeren.
De eikenprocessierups komt oorspronkelijk uit Zuid- en Midden Europa. De rups heeft zich, vermoedelijk door klimaatsverandering, tegenwoordig ook in Nederland gevestigd. Zoals de naam al aangeeft leeft hij vooral op gezonde eikenbomen (voornamelijk de zomereik), die het beste gedijen op zandgrond. Maar bij gebrek aan voedsel kun je de rups ook aantreffen op andere boomsoorten zoals de beuk, berk en Amerikaanse vogelkers. Vooral in warme en droge voorjaren gedijt de rups goed.
De eikenprocessierups is de larve van de nachtvlinder die haar eitjes in de maand augustus in de toppen van de eikenbomen legt. De eitjes overwinteren daar. eind april of begin mei komen de rupsen uit de eitjes. Dan ondergaan de rupsen een vijftal vervellingen, waarna ze in juli volgroeid zijn. Vervolgens verpoppen de ruspen zich in juli tot vlinder. Van eind juli tot eind augustus vliegen de vlinders uit (5 tot 20 km verder), ondertussen zetten de vrouwtjesvlinders hun eitjes af, waaruit volgend voorjaar weer jonge rupsen komen. De rupsen leven in groepen bijeen en maken op de stammen of dikkere takken grote nesten. Dit gebeurt vooral aan de zonnige zuidkant van de eikenbomen. Met name in gebieden binnen en buiten de bebouwde kom wordt de rups gesignaleerd in zomereiken langs lanen in steden en dorpen, erfbeplantingen op campings en op landgoederen in bosruike omgeving. De nesten bestaan uit een dicht spinsel van vervellingshuidjes, met (brand)haren en uitwerpselen. Vanuit hun nesten gaan de rupsen ´s nachts in processie op zoek naar voedsel.: de eikenbladeren. Zichtbaar gevolg zijn kaalgevreten eikenbomen. De rupsen hebben in Nederland weinig natuurlijke vijanden: sluipwespen en sluipvliegen kunnen zich onvoldoende ontwikkelen. De grote poppenrover, een keversoort die leeft van de verpopte processierupslarven, is in Nederland zeldzaam.