Ingrediënten placebo zelden bekend

Het vergelijken van een nieuw middel met een placebo is zeer gebruikelijk bij het testen van een nieuw medicijn. Waar deze placebo zelf uit bestaat, wordt echter zelden bekendgemaakt.
Aangezien de samenstelling in theorie de uitkomst kan beïnvloeden, zou dat wel moeten gebeuren. Dit stellen Beatrice Golomb c.s. vast na analyse van placebogecontroleerde onderzoeken uit vier toonaangevende medische tijdschriften. Zij beschrijven hun onderzoek in de Annals of Internal Medicine.

De onderzoekers richtten zich op de vier Engelstalige tijdschriften met de hoogste impactfactor in 2009: The New England Journal of Medicine, JAMA, The Lancet en de Annals of Internal Medicine. Zij bekeken de 167 originele, gerandomiseerde, placebogecontroleerde onderzoeken die in 2008 en 2009 in deze bladen verschenen. In 86 studies werden pillen vergeleken, in 65 injecties en in 25 andersoortige therapieen. In enkele van deze studies werden combinaties van deze therapieen vergeleken.

In het geval van pilplacebo’s werd bij slechts 8 procent de samenstelling van de placebo bekendgemaakt, bij 26 procent van de injecties en 28 procent van de andere behandelingen.

Het kan overkomen als gezeur, want ach, placebo’s bestaan uit niet-werkzame stoffen, dus waarom die dan nog noemen. Maar, zeggen de auteurs, het is belangrijk dat in studies interventies zodanig worden beschreven dat ze herhaald kunnen worden. Dat gaat ook op voor de placebo. En daarbij: de inhoud van de placebo kan wel degelijk studieresultaten beïnvloeden.

Zo zijn olijf- en maïsolie gebruikt als vergelijkingsmateriaal voor cholesterolverlagende medicijnen. Maar deze vloeistoffen kunnen lipidenniveaus positief beïnvloeden, waardoor het effect van het medicijn onderschat wordt. En ook van het tegenovergestelde zijn voorbeelden bekend: placebo’s die symptomen kunnen verergeren en zo de bijdragen aan een te positief beeld van de werkzaamheid van het onderzochte middel.

De auteurs pleiten er dan ook voor dat de onderzochte bladen eisen dat de inhoud van placebo’s beschreven worden.
Bron: Medisch Contact/Sophie Broersen

Ann Intern Med 2010; 153: 532-5: What’s in Placebos: Who Knows? Analysis of Randomized, Controlled Trials

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

https://www.medicalfacts.nl

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.