De nVWA gaat mogelijke gezondheidseffecten van nanosilicadeeltjes onderzoeken
ArrayDe Voedsel en Waren Autoriteit gaat de mogelijke gezondheidseffecten van nanosilicadeeltjes in voeding onder de loep nemen. Silica dient in voeding als antiklontermiddel. Ongeveer 33% van Silica (E551) dat in levensmiddelen zit, heeft dusdanig kleine afmetingen dat hier sprake is van nanodeeltjes. De Voedsel- en Warenautoriteit laat onderzoek doen naar de gevaren van deze nano-silicadeeltjes in instantsoep en andere levensmiddelen. Dit naar aanleiding van een wetenschappelijke publicatie waaruit blijkt dat niemand ook maar een flauw idee heeft van de mogelijke risicio’s.
Droge voedingsmiddelen
Fabrikanten voegen de stof toe aan droge voedingsmiddelen als instantmaaltijden en -soepen, sauzen en koffiemelkpoeder.
Volgens de VWA zouden consumenten tot maximaal 124 milligram nanosilica per dag mogen binnenkrijgen.
n levensmiddelen waaraan silica (E551) is toegevoegd blijkt dat tot 33% van dit silica zulke kleine afmetingen heeft dat er sprake is van nanodeeltjes. Over mogelijke gezondheidseffecten van inname van dergelijke deeltjes is nog weinig bekend. Daarom laat het bureau Risicobeoordeling & onderzoeksprogrammering (BuRO) van de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA) hiernaar verder onderzoek doen.
Silica in levensmiddelen
Silica (E551), ook kiezelzuur of siliciumdioxide genoemd, wordt gewonnen uit zand. Als antiklontermiddel wordt het fijn verdeeld aan vele droge producten toegevoegd zoals instantmaaltijden, -soepen, sausmixen en koffiemelkpoeder.
Het BuRO heeft RIVM, RIKILT en MiPlaza laten uitzoeken of de toegevoegde silica ook in de vorm van nanodeeltjes voorkomt in levensmiddelen. Daaruit blijkt dat een deel van de silica in levensmiddelen (tot 33%) zulke kleine afmetingen heeft dat er sprake is van nanosilicadeeltjes. Via voedsel zouden mensen daardoor maximaal 124 mg per dag aan silica in nanovorm binnen kunnen krijgen.
EFSA, de Europese autoriteit voor voedselveiligheid, stelde in 2009 vast dat het gebruik van silica tot 1500 mg per dag geen gezondheidsrisico oplevert. EFSA heeft geen aparte risicobeoordeling voor nanosilica uitgevoerd.
Verder onderzoek
Het is nog niet bekend of nanosilicadeeltjes oplossen in de mond of maag, of als intacte nanodeeltjes worden opgenomen door het lichaam en wat de effecten zijn. Als de nanodeeltjes oplossen in de mond of maag dan worden ze geabsorbeerd als opgeloste silica en is de beoordeling van EFSA van toepassing. Als nanosilicadeeltjes intact worden opgenomen, dan is het gewenst na te gaan of silica in die vorm andere effecten heeft dan we tot nu toe weten. Dit zal in vervolgonderzoek in 2011 verder worden nagegaan.
Het bureau Risicobeoordeling & onderzoeksprogrammering van de nVWA oordeelt en adviseert wetenschappelijk onderbouwd over mogelijke bedreigingen van de voedsel- en productveiligheid, diergezondheid en dierenwelzijn. De onafhankelijke uitoefening van deze opdracht is geregeld in de Wet onafhankelijke risicobeoordeling Voedsel en Waren Autoriteit die in 2006 door het parlement is aangenomen. Adviezen in het kader van de wet worden uitgebracht aan de ministers van EL&I en VWS.
Gezondheidsrisico nanosilicadeeltjes
De Europese voedselautoriteit EFSA constateerde vorig jaar na onderzoek dat een maximum van 1.500 milligram geen gezondheidsrisico oplevert. De EFSA voerde geen aparte risicobeoordeling van de stof uit. In de al genoemde publicatie in het tijdschrift Informa Healthcare concluderen onderzoekers van RIVM, Rikilt en MiPlaza dat de silica, die in voedingsmiddelen wordt verwerkt, zo fijn is verdeeld dat maximaal 33 procent van de korrels kan worden beschouwd als nanodeeltjes (de definitie staat er in het persbericht niet bij, maar meestal ligt de grens bij 100 nanometer diameter). Veel is nog onbekend over nanosilica. Zo weet de wetenschap niet of de deeltjes oplossen in maag of mond of dat het lichaam ze intact opneemt en wat de effecten zijn.
Het betekent dat de gemiddelde Nederlander per dag meer dan 100 mg nanodeeltjes binnenkrijgt zonder het te weten.
De auteurs stellen dat met geen mogelijkheid valt te bepalen of dat erg is. Het is namelijk niet bekend hoe silica wordt opgenomen door het maagdarmkanaal. Als het onderweg oplost, is er zeker niets aan de hand zolang je beneden die 1500 mg/dag van de EFSA blijft. Als de deeltjes in hun geheel de darmwand moeten passeren zou er wel iets aan de hand kunnen zijn. Maar niemand heeft ooit onderzocht óf dat kwaad kan en zo ja, hoeveel kwaad.
Oplossen of intact
Mochten de nanodeeltjes inderdaad oplossen dan geldt de beoordeling van de EFSA, blijven ze intact “dan is het gewenst na te gaan wat de effecten zijnâ€, aldus de nVWA. Dit zal de voedselautoriteit doen in 2011.