Meer kans op hartziekte door Hongerwinter

Vrouwen die jong en ernstig ondervoed waren tijdens de Hongerwinter hebben later in hun leven meer kans op hart- en vaatziekten. Dat blijkt uit onderzoek van het UMC Utrecht en het AMC in Amsterdam. Het verschijnt donderdag online in het tijdschrift European Heart Journal.

Epidemioloog Annet van Abeelen onderzocht bijna achtduizend vrouwen die tijdens de Hongerwinter van 1944-45 in meer of mindere mate honger hebben geleden. Deze vrouwen deden mee aan het Prospect-EPIC-cohort toen ze vijftig tot zeventig jaar oud waren. Daarin zijn ze ondervraagd over hun voedingstoestand tijdens de Hongerwinter. Daarnaast beschikt Van Abeelen over informatie over de latere gezondheid van de vrouwen.

De onderzoekers maakten een onderverdeling op basis van leeftijd tijdens de Hongerwinter en mate van ondervoeding. De meest ernstig ondervoede vrouwen gaven aan tijdens de Hongerwinter veel honger te hebben geleden en sterk te zijn afgevallen. Als deze vrouwen tijdens de Hongerwinter tussen de 10 en de 17 jaar waren, bleken ze ruim vijftig jaar later meer kans te hebben op hart- en vaatziekten. Hun kans op kransslagaderziekte was 38 procent hoger dan leeftijdsgenoten die geen honger hadden gekend.

Waarom deze vrouwen meer kans hebben op kransslagaderziekte is niet precies bekend. Waarschijnlijk leidt extreme honger tot een verstoring van de hormoon- en energiehuishouding tijdens de groei. Op latere leeftijd zou dat de kans op hart- en vaatziekten vergroten. De onderzochte vrouwen hadden bijvoorbeeld een afwijkende vetverdeling, ze hadden in verhouding veel buikvet.

“Het betekent dat kortdurende extreme honger tijdens perioden van groei nadelige effecten op de gezondheid later in het leven kan hebben”, concludeert eerste auteur Annet van Abeelen. Zij promoveert op dit onderzoek. “We wisten al dat omstandigheden in de baarmoeder lang doorwerken. Wij laten nu voor het eerst zien dat ook extreme honger op jonge leeftijd nog lang effect kan hebben. Honger is dus niet alleen een acuut probleem, het heeft langdurige gevolgen.”

Overigens vonden de onderzoekers ook een klein onverwacht effect. Vrouwen die in de Hongerwinter sterk ondervoed waren bleken een iets kleinere kans te hebben op een herseninfarct. Hiervoor ontbreekt een verklaring. Het zou op toeval kunnen berusten omdat het slechts om een kleine groep vrouwen gaat. Vervolgonderzoek moet dat uitwijzen.

Tijdens de Hongerwinter tussen december 1944 en april 1945 was in westelijk Nederland heel weinig voedsel beschikbaar. Op het hoogtepunt van de hongersnood schommelden rantsoenen tussen 400 en 800 kilocalorieen per dag (volwassenen kregen slechts een kwart van de benodigde kilocalorieen). Een half procent van de mensen overleed. Na de bevrijding eindigde de hongersnood abrupt. Die kenmerken maken het mogelijk om langetermijneffecten van kortdurende extreme honger te bestuderen.

Het onderzoek is een samenwerking tussen het UMC Utrecht en het AMC in Amsterdam.

Bron: UMC Utrecht & AMC

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.