Borstkankerscreening heeft nadelen

Vanavond in Nieuwsuur. Verlaagt borstkankerscreening daadwerkelijk zodanig de sterfte aan borstkanker dat de voordelen van de screening opwegen tegen de nadelen? Het doel van borstkankerscreening is het verlagen van de sterfte aan borstkanker. Maar wordt die sterfte zodanig verlaagd dat de risico’s van die screening voor lief moeten worden genomen? In de medische vakbladen wordt de laatste tijd volop gediscussieerd over de voor- en nadelen van borstkankerscreening. Minister Schippers van VWS heeft de Gezondheidsraad daarom onlangs gevraagd opnieuw te kijken naar het nut ervan. Het principe ‘baat het niet dan schaadt het niet’ blijkt niet op te gaan, in tegenstelling tot wat veel vrouwen die meedoen denken. In de uitzending komt onder andere radioloog Lex van Straten (@Net_Arts) aan het woord

Uit de folder van het bevolkingsonderzoek blijkt dat de screening op borstkanker 700 vrouwen per jaar redt. Maar in internationale medische bladen als The British Medical Journal, worden dit soort cijfers in twijfel getrokken. Er gaan minder vrouwen dood aan borstkanker, maar komt dat ook echt door de screening? Ook bij de vrouwen die te jong zijn om mee te doen aan het screeningsprogramma is de sterfte afgenomen. En de behandelingen zijn in de loop der jaren verbeterd. Criticasters stellen dat als het niet zeker is dat de screening veel sterfte voorkomt, de nadelen te groot zijn. Voorstanders bestrijden dit. Nieuwsuur gaat vanavond dieper in op dit dilemma.

Nadelen
‘Ernstige nadelen zijn de foutpositieve en foutnegatieve uitslagen die onrust of onterechte geruststelling teweeg kunnen brengen. Ook overdiagnose is een nadeel van het bevolkingsonderzoek dat een grote impact heeft op de vrouw die het betreft’, schrijft de minister in juni van dit jaar.

Van de 1000 vrouwen die gescreend worden, blijkt bij 20 vrouwen een afwijking. Zes daarvan hebben een vorm van borstkanker. Bij 14 vrouwen is er uiteindelijk niets aan de hand. Een foutpositieve uitslag.

Gemist
De screening ontdekt 66 procent van de kankers, maar mist dus een derde. Een kanker die niet wordt opgemerkt in de screening wordt een foutnegatieve uitslag genoemd. Naast dat er kankers gemist worden, kan het ook dat een tumor ontstaat tussen twee screeningsrondes in omdat het een snel groeiende, agressieve tumor is. Een foutnegatieve uitslag kan een gevoel van schijnveiligheid veroorzaken: de vrouw voelt wel wat maar is net gescreend, alles was goed, en gaat daarom niet naar de dokter.

Overdiagnose
Een ander nadeel is overdiagnose en ?behandeling. Er worden tegenwoordig kankers ontdekt die nooit zouden uitgroeien. Kankervormen die dus geen enkel probleem op zouden leveren en al helemaal niet zouden leiden tot de dood van de vrouw. Als zo’n tumor wordt ontdekt, wordt de vrouw wel borstkanker-patient en ondergaat ze allerlei behandelingen. Ook komt het voor dat er kanker in een vroeg stadium ontdekt wordt, maar dat het zo’n agressieve vorm is dat die vroege ontdekking voor de overlevingskansen van de vrouw niet uitmaakt. De screening levert de vrouw dan alleen op dat ze langer weet dat ze patient is.

Screening
In 1988 is het landelijk screeningsprogramma voor borstkanker in Nederland geïntroduceerd. Vanaf 1998 is de doelgroep uitgebreid naar alle vrouwen van 50 tot 75 jaar. Eens in de twee jaar krijgen alle vrouwen in die leeftijdscategorie een uitnodiging voor een mammografie. In totaal worden elk jaar 1,2 miljoen vrouwen benaderd, waarvan ongeveer 1 miljoen zich laat onderzoeken. Het screeningsprogramma kost zo’n 60 miljoen euro per jaar.

Bron: Nieuwsuur

Vragen en/of opmerkingen? Mail de maker Jane.van.Laar@Nieuwsuur of volg @JanevanLaar op Twitter.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.