Vorm van de heup voorspelt artrose
Array
Aan vorm van de kop van de heup valt te zien of iemand artrose ontwikkelt. Dit is de belangrijkste vinding van arts en onderzoeker drs. Rintje Agricola uit Rotterdam. Agricola baseert zich op de roentgenfoto’s van 1.000 mensen die deelnemen aan CHECK, het grootste onderzoek naar artrose van het Reumafonds.
Kan je aan de vorm van een heup zien of iemand artrose zal krijgen? Om die vraag draait het onderzoek van drs. Rintje Agricola van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Hij bestudeert hiervoor de roentgenfoto’s die om de paar jaar gemaakt worden van de heupen van de 1.000 deelnemers aan CHECK. CHECK staat voor Cohort Heup En Cohort Knie.
Lastig
‘Het klinkt heel simpel, maar het is best lastig om de vorm van de heup goed te beschrijven. Geen enkele heup is namelijk hetzelfde. Om dit toch goed te doen gebruiken we computersoftware die de vorm van de heup uit kan drukken in getallen’, zegt Rintje Agricola. ‘Het is prachtig dat ik de roentgenfoto’s van het CHECK-onderzoek kan gebruiken. Omdat het CHECK onderzoek 10 jaar duurt, kan ik aan de foto’s heel goed zien wat er veranderd is in de heupen.’
Heupkop botst met heupkom
Wat ziet Agricola op de roentgenfoto’s? ‘Ik zie dat er een afwijkende vorm van de heupkop kan ontstaan, het bovenste deel van het dijbeen. In plaats van een ronde kop ontstaat er door extra botvorming een meer langgerekte, afgeplatte kop. Hierdoor beweegt de heupkop niet meer soepel in de kom, maar schuurt tijdens beweging steeds tegen de rand van de kom. We noemen dit abnormale contact tussen kop en kom een heupbotsing. Wanneer dit botsen voortduurt, kan er schade van het kraakbeen ontstaan die leidt tot artrose.’
CHECK uniek
Volgens Agricola is het CHECK-onderzoek, dat het Reumafonds met 4 miljoen euro financiert, uniek omdat veel deelnemers aan het begin van het onderzoek op de roentgenfoto nog geen tekenen van artrose hadden. Hij bestudeert dus heupvormen die een voorspelling van de kans op artrose geven, terwijl er op de roentgenfoto’s nog helemaal geen artrose te zien is.
Voorspeller voor artrose
De CHECK-studie test ook bij deelnemers hoe goed ze hun heup kunnen bewegen. Vooral de combinatie van een afwijking op de roentgenfoto en een beperkte beweging van de heup blijkt een goede voorspeller voor het krijgen van artrose. ‘Ongeveer 50 procent van de mensen die tijdens het 5e jaar van CHECK heupartrose hadden, bleken aan het begin van het onderzoek al een vorm van heupbotsing te hebben. Dat kon ik zien op de foto’s die in het eerste jaar gemaakt waren.’
Artrose voorkomen
Of deze vorm van heupartrose kan worden voorkomen door de heupkop weer mooi rond te maken, is nog moeilijk te zeggen volgens Agricola. ‘Op dat gebied zijn er nog te weinig onderzoeken gedaan. Maar we leren nu wel met deze software heel nauwkeurig de vorm en vormafwijkingen van de heup meten, waardoor we kunnen voorspellen of iemand op weg is om artrose te krijgen. Bovendien kunnen we mensen met deze heupvorm beter adviseren over hoe ze hun heup het beste kunnen bewegen en belasten’.
Dank aan deelnemers
Rintje Agricola is, als fanatiek schaatser afkomstig uit Heerenveen, altijd al geinteresseerd geweest in de werking van het bewegingsapparaat. Hij studeerde geneeskunde in Rotterdam en volgt zijn passie nu als onderzoeker bij de afdeling orthopedie. Na zijn promotie wil hij het liefst worden opgeleid tot orthopedisch chirurg. Hij benadrukt: ‘Ik ben bevoorrecht dat ik met zo’n mooie onderzoeksgroep mag werken. Ik wil alle deelnemers van CHECK bedanken, want zonder hen was er op het gebied van artrose niet zo veel nieuws ontdekt.’
Lees meer over artrose in het artrosedossier van het Reumafonds.
