Langdurige psychosociale schade bij fout-positief mammogram
Array
Vrouwen die bij mammografie in het kader van bevolkingsonderzoek een fout-positief resultaat krijgen, ondervinden daar ook na drie jaar nog negatieve psychosociale gevolgen van. Dit blijkt uit onderzoek van John Brodersen en Volkert Siersma (Ann Fam Med. 2013;11:106-15).
Zij analyseerden uit een Deens cohort van 30.000 gescreende vrouwen (50-69 jaar oud) data van 454 van in totaal 590 vrouwen met afwijkende bevindingen op het mammogram – fout-positief en echt-positief – en van 908 vrouwen met een niet-afwijkend mammogram. Bij 272 patiënten bleek de uitslag fout-positief. De vrouwen vulden 1, 6, 18 en 36 maanden na het bevolkingsonderzoek een vragenlijst in die psychosociale consequenties van borstkankerscreening in kaart brengt (de COS-BC).
Vrouwen uit de fout-positieve groep ervoeren 3 jaar nadat zij kankervrij waren verklaard meer negatieve psychosociale gevolgen dan vrouwen met een niet-afwijkend mammogram, maar minder dan vrouwen bij wie borstkanker werd vastgesteld. In het eerste half jaar bleek de mate van verandering in ‘innerlijke rust’ en ‘existentiële waarden’ – gedachten over de toekomst en het gevoel van welzijn – in de fout-positieve groep zelfs vergelijkbaar met de groep van vrouwen met borstkanker.
Volgens het American College of Radiology (ACR) en de Society of Breast Imaging (SBI) zitten er veel methodologische beperkingen aan de analyse van Brodersen en Siersma. Er zijn bijvoorbeeld geen gegevens verzameld over de familieanamnese, noodzaak tot het nemen van een biopt en uitslagen in volgende screeningsronden. Vanwege deze tekortkomingen kunnen de ACR en SBI de conclusie van de auteurs niet zonder meer accepteren. Zij benadrukken verder dat de voordelen van borstkankerscreening ruimschoots opwegen tegen de nadelen, maar dat deze bevindingen wel nuttig zijn ‘om medici erop te attenderen dat een fout-positieve uitslag voor sommige vrouwen nadelige gevolgen heeft.’
Bron: NTvG/bijdrage van Renske Theus
