Handreiking bij bewust afzien van eten en drinken
Array
Bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen hoeft bij mensen na het zestigste levensjaar niet te worden ontraden. Artsen, verpleegkundigen en verzorgenden moeten patiënten die voor deze weg kiezen goed voorbereiden en begeleiden en hen adequate palliatieve zorg geven. Daar komen veel vragen bij op. De KNMG en V&VN ondersteunen hulpverleners met de praktische handreiking ‘Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen’.
In 2014 presenteerden artsenfederatie KNMG en beroepsvereniging van zorgprofessionals V&VN een concept van de gezamenlijke handreiking ‘Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen’. Deze is aan de hand van enige commentaren aangepast. Uit de reacties bleek vooral dat het een duidelijke handreiking is, die voorziet in een concrete behoefte aan antwoord op vragen als: hoe lang kan het duren? Wat staat de patiënt en de hulpverlener te wachten? Wat voor zorg verleen je naast goede mondverzorging? Wat te doen bij onrust, verwardheid en een delier? Welke klachten kunnen optreden en hoe kun je deze verlichten? Is dit een natuurlijke dood? De verwachting is dat hulpverleners de komende jaren steeds vaker te maken krijgen met vragen van mensen die overwegen bewust af te zien van eten en drinken of daarmee zijn begonnen.
Bewust afzien: eigen keuze
De handreiking gaat niet in op de vraag of stoppen met eten en drinken een goede weg is. Het is een keuze die iedereen zelf kan en mag maken. Bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen wordt nadrukkelijk afgeraden bij patiënten die jonger dan 60 jaar zijn en geen levensbedreigende ziekte hebben. Bij oudere patiënten is de afwezigheid van een levensbedreigende ziekte of een goede conditie van de patiënt geen reden om deze weg af te raden.
Samenwerking onmisbaar
De handreiking benadrukt het belang van continuïteit van zorg. In de intensieve zorg rond de patiënt zijn goede samenwerking en frequente communicatie tussen hulpverleners onderling, met de patiënt en zeker ook met de naasten onmisbaar. Naasten spelen een cruciale rol bij de zorg en begeleiding en als intermediair tussen patiënt en arts. Zij moeten goed worden begeleid. De zorg voor een patiënt die bewust afziet van eten en drinken kan ook voor de hulpverleners en vrijwilligers belastend zijn. Er moet tijdens het proces ook aandacht zijn voor de emoties van alle betrokken hulpverleners, inclusief vrijwilligers.
De handreiking is primair bedoeld voor artsen, verpleegkundigen en verzorgenden. Hiermee worden zij in staat gesteld patiënten goed voor te bereiden, te begeleiden en adequate palliatieve zorg in of voort te zetten. De handreiking kan ook gelezen en gebruikt worden door patiënten en naasten.
Bron: KNMG
