Doen of Laten: het de-implementeren van zinloze zorg

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding 02 januari 2017 - 19:49
Array

Wie tegenwoordig de richtlijnendatabase van de Federatie Medisch Specialisten op het internet raadpleegt, wordt op verschillende plaatsen gewaarschuwd door een digitale, gele markeerstift. Daarmee zijn alle handelingen die de richtlijn afraadt extra gemarkeerd. ‘Met deze nieuwe inventarisatie vragen de NFU en de Federatie Medisch Specialisten extra aandacht voor díe medische handelingen die aantoonbaar overbodig of zelfs schadelijk zijn’, zegt dr. Tijn Kool, senior onderzoeker bij IQ Healthcare van het Radboudumc, en projectleider van het Citrienfondsprogramma ‘Doen of Laten?

Terugdringen van onnodige zorg’. ‘Het gaat dus nadrukkelijk om medische handelingen waarvan de bestaande richtlijnen al aangeven dat ze nutteloos of schadelijk zijn. In welke mate ze in de praktijk nog worden toegepast, is meestal onbekend.’

Beter niet doen

Deze ‘Beter-niet-doen-lijst’ is door NFU samengesteld in nauwe afstemming met de Federatie Medisch Specialisten, en zal ook door de Federatie verder worden ingebed in de Richtlijnendatabase. Tijdens het symposium Meet and Greet Citrienfonds op 25 november 2016 werd de lijst door minister Schippers door middel van een videoboodschap in ontvangst genomen. Bij die symbolische overdracht stelde dr. Marcel Daniels, cardioloog en voorzitter van de Raad Kwaliteit van de Federatie, dat deze lijst zal helpen bij verstandig kiezen. ‘Voor iedereen is nu nog duidelijker wat een minder zinvolle ingreep of diagnostische handeling is’

De Federatie heeft het project ‘Zorgevaluatie’, waarin handelingen worden doorgelicht waarvan het nog onbekend is of ze wel of geen meerwaarde bieden ten opzichte van een andere handeling. Daniëls: ‘Een deel van de handelingen die in dat project worden bekeken, zullen in de toekomst mogelijk ook op deze ‘Beter-niet-doen-lijst’ verschijnen.’

Afleren

‘Het identificeren van af te raden handelingen in de bestaande richtlijnen is één ding. Om die handelingen waar nodig ook daadwerkelijk van de werkvloer te bannen is iets heel anders’, stelt projectleider Kool. ‘Bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk bestaat ook al langer een do-not-do-list, en in veel landen bestaan Choosing-Wisely-lijstjes met overbodige zorg. Maar door alleen maar lijsten te publiceren verander je het gedrag van mensen niet.

Artsen zijn vaak geneigd om vooral te handelen, in plaats van iets niet te doen. Bovendien vragen mondige patiënten steeds vaker gericht om een bepaalde behandeling of diagnostiek. Het afleren van dat gedrag vraagt speciale aandacht.’
Voor dat concrete afleren zijn vanuit de umc’s pilotprojecten met zorgaanbieders uit de acht regio’s gestart. Kool: ‘In Groningen bijvoorbeeld, wordt gekeken hoe je het routinematige voorschrijven van inhalatiecorticosteroïden bij COPD kunt verminderen. Bij veel COPD-patiënten zijn deze geneesmiddelen helemaal niet geïndiceerd.’

Vertalen

‘De grote uitdaging is om overbodige of soms schadelijke zorg meetbaar te verminderen’, stelt Kool. ‘Ook in het buitenland bestaat hiermee nog weinig ervaring. De kennis uit de acht pilotprojecten zal naar de werkvloer moeten worden gebracht en ook worden vertaald naar andere ziektebeelden. Daarbij kunnen artsen vooral ook van elkaar leren.’

NFU programma Doen of laten

Richtlijnendatabase

Bron: NFU

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.

Recente artikelen