Guus Schrijvers: Geïntegreerde zorg is een must voor Polen
Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom 18 oktober 2017 - 15:58
Array
De Poolse gezondheidszorg kent twee grote problemen: wachtlijsten voor alle zorgvoorzieningen door onderfinanciering en een gebrek aan verpleegkundigen. Want die kunnen in Duitsland, Finland en Engeland veel meer verdienen dan in Polen. Toch is geïntegreerde zorg voor Polen een must en geen luxe. Want daarmee kan het kleine beetje extra-geld doelmatiger worden besteed.
Discussie
Met woorden van deze strekking beëindigde Miroslaw Wysocki een discussie in Warschau op 2 oktober over geïntegreerde zorg. Wysocki is tachtig jaar en nog steeds dé officiële nationale adviseur voor de volksgezondheid in Polen. De discussie vond plaats tijdens een college van ondergetekende naar aanleiding van de lancering van de Poolse editie van mijn Engelse boek: Integrated care beter and cheaper.
Voorwaarden
Ik benadrukte tijdens het college dat zes componenten bepalen of geïntegreerde zorg optimaal verleend wordt: Aanwezigheid van professionele afspraken (1), de patiënt als partner (2), borging van de continuïteit van zorg (3), een bekostiging die integratie faciliteert (4), gezamenlijke elektronische dossiervoering van huisartsen, specialisten en andere professionals (5) en dienend, faciliterend leiderschap (6). Deze zes componenten vormen aparte hoofdstukken in het Engelse en Poolse boek.
Cappuccinomodel
Bij punt vier introduceerde ik het Cappuccinomodel waarover ik in 2014 een Nederlands boek publiceerde. Dat bleek bij de discussie goed aan te slaan. Diverse andere inleiders en vragenstellers pleitten voor de invoering van deze financiering in Polen.
Patiënten belonen
Het tweede kenmerk ‘de patiënt als partner’ deed ook stof opwaaien toen ik ervoor pleitte om patiënten te belonen met 500 euro als ze een cursus met succes afronden. Want een goed opgeleide patiënt is goedkoper dan een slecht opgeleide.
Evalueren zorginnovaties
De Poolse versie van mijn boek heeft een oplage van 1.000 exemplaren. Van deze eerste druk zijn reeds meer dan 700 verspreid op kosten van de Poolse Nationale Raad voor de Volksgezondheid. Over enkele maanden ga ik terug naar Polen om college te geven over het evalueren van zorginnovaties. Ik heb enkele exemplaren van de Poolse editie beschikbaar. Als jij daarvoor belangstelling hebt, wil je mij dat dan laten weten via [email protected]? De elektronische versie van het Poolse boek tref je hier aan.
Oorlogsverleden
Tijdens de trip sprak ik circa 25 experts van de Poolse gezondheidszorg. De meesten haalden ongevraagd oorlogsherinneringen op. Over de opstand in het Joodse Getto in 1943. En ook over de opstand van geheel Warschau een jaar later, die bloedig door de Nazi’s werd neergeslagen: 300.000 Polen werden afgeslacht. Andere herinneringen betroffen de deportatie van twee miljoen Polen naar Siberië gedurende de periode 1945 tot 1989. Een van mijn Poolse collega’s verzuchtte: ‘De periode sinds de revolutie in 1989 is de gelukkigste na 300 jaar van oorlogen en bezettingen’. Alle Polen die ik sprak waren blij met de Europese Unie. Ze verwelkomden mij hartelijk als een bevriende collega.
Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.
Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.
Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.
Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’
In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.
Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’
Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.
Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.
