Buitenlandse ‘zorg-au pairs’ uitgebuit bij Nederlandse ouderen
ArraySVB maakt PGB-miljoenen over naar het buitenland
Buitenlandse werknemers, die inwonen bij Nederlandse ouderen en huishoudelijk werk en zorgtaken verrichten, maken veel langere dagen dan waarvoor zij betaald krijgen. “Het was een gevangenis en een nachtmerrie”, zegt een Poolse ex-werknemer. Deze constructie is in strijd met de Nederlandse Arbeidstijdenwet. Toch maakt de Sociale Verzekeringsbank (SVB), via persoonsgebonden budgetten, vergoedingen voor deze ‘zorg-au pairs’ rechtstreeks over naar buitenlandse zorgbureaus. “Ik noem dat PGB-fraude”, zegt Kitty Jong, vicevoorzitter van FNV. Dit is te zien in Meldpunt op vrijdag 13 september om 19.10 uur bij MAX op NPO 2.
Zorg-au pair
John Oosterveer (83) woont zelfstandig maar is hulpbehoevend. Na een verblijf in het ziekenhuis en revalidatie zoeken zijn buren naar een oplossing voor hem om terug te keren naar huis. Die wordt, via een Nederlands bemiddelingsbureau, gevonden in Polen bij zorg-au pair Iwona. Zij is in dienst bij een Poolse zorgverlener en woont 24 uur per dag in bij meneer Oosterveer. Toch krijgt ze hiervan maar 7 uur uitbetaald. Die betaling gebeurt uit het persoonsgebonden budget van meneer Oosterveer. De SVB maakt dit geld rechtstreeks over naar het Poolse bureau dat de zorgverleners uitbetaalt.
24-uurs-zorg
In Duitsland en Italië komt deze vorm van zorg veel voor, in Nederland is die in opkomst. Nu bestaan hier ongeveer 20 bemiddelingsbureaus die werk bieden aan circa 1000 buitenlandse medewerkers voor 24-uurs-zorg.
Buitenlandse werknemers zijn blij met de inkomsten en Nederlandse ouderen met de inwonende hulp. Een win-winsituatie zou je zeggen. Keerzijde is dat deze buitenlandse zorgmedewerkers overdag het huis niet mogen verlaten zonder toestemming, geen bezoek mogen ontvangen en moeten ook ’s nachts beschikbaar zijn voor de cliënt. Na de twee maanden werken in Nederland verblijven ze twee maanden in hun thuisland, om daarna weer terug te keren.
Meldpunt spreekt ook de Poolse Daria die in huis woonde bij een hoogbejaard echtpaar. Zij draaide lange dagen, kreeg weinig vrije tijd en raakte uitgeput. Ze noemt haar verblijf in Nederland “een nachtmerrie” en vergelijkt het met gevangenschap.
Uitbuiting
De arbeidsinspectie (Inspectie SZW) en de FNV zeggen dat deze constructie met buitenlandse zorg-au pairs in strijd is met de wet. Inwonend personeel heeft volgens de Arbeidstijdenwet recht op 9 uur rust per 24 uur, 36 uur aaneengesloten rust per week en mag niet meer dan 60 uur per week werken. Aanwezigheid-tijd wordt gezien als arbeidstijd. En daardoor werken de inwonende buitenlandse zorghulpen veel meer uren dan opgegeven. Verschillende arbeidsrechtadvocaten spreken zelfs van “uitbuiting die riekt naar slavernij”.
Volgens de FNV moet de Sociale Verzekeringsbank veel beter controleren waar het PGB-geld naartoe gaat. “Je ziet dat de SVB in sommige gevallen 6500 euro per maand overmaakt. De verzorgende krijgt daarvan maar een paar honderd euro”, aldus Kitty Jong van FNV vanavond in Meldpunt.
Pools zorgbureau
Het Poolse zorgbureau zegt dat zij werken met Poolse contracten volgens Poolse wetgeving. Maar wie in Nederland werkt valt onder de Nederlandse wetgeving.
De Inspectie SZW ontving afgelopen jaren diverse meldingen van werknemers en andere betrokkenen over mogelijke misstanden in de 24-uurs zorg. In één van de zaken zijn de betreffende werknemers na het onderzoek nabetaald. Zij hebben dus alsnog het loon gekregen waar zij recht op hadden. In andere zaken zijn de procedures nog niet afgerond.
“Het concept van inwonende zorghulpen is goed. Maar dan moet je het wel goed organiseren en uitvoeren en dat gebeurt hier niet”, zegt Hans Buijing, bestuurder van brancheorganisatie Zorgthuisnl vanavond in Meldpunt.
Bron: MAX: Meldpunt
