Screening op prostaatkanker
ArrayNaar aanleiding van een aantal TV-uitzendingen in het kader van de maand Movember, waarin aandacht wordt gevraagd voor prostaatkanker, is er onrust ontstaan bij zowel artsen als patiënten. De indruk is gewekt dat het voor alle mannen raadzaam zou zijn om vanaf 55 jaar door bepaling van het PSA-gehalte in het bloed te screenen op prostaatkanker.
Genuanceerder standpunt
Het standpunt van de Nederlandse Vereniging voor Urologie is echter genuanceerder dan dat en komt erop neer dat een patiënt zich eerst goed moet (laten) informeren , voordat het PSA wordt bepaald.
Goed op de hoogte zijn
1) Screening op prostaatkanker kan in Nederland alleen plaatsvinden op verzoek van een patiënt zelf, die goed op de hoogte moet zijn van de voor- en nadelen van het vroeg opsporen van een ziekte zonder dat er klachten zijn. Weliswaar kan screening bij een gedeelte van de patiënten leiden tot het voorkomen van ongeneeslijk prostaatkanker met uitzaaiingen en vervroegd overlijden, het geeft ook aanleiding tot teveel diagnoses en behandeling van tumoren die nooit klachten zouden gaan geven (overdiagnose en overbehandeling).
Het onderscheid tussen een agressieve vorm prostaatkanker en een niet- agressieve vorm (waar de patiënt nooit last van zou hebben gekregen en ook niet aan overlijdt) is soms erg moeilijk. Zo kan een ogenschijnlijk simpele PSA-bepaling grote gevolgen hebben, zoals een operatie of bestraling van de prostaat met de nodige bijwerkingen, die achteraf misschien niet nodig waren geweest.
Verhoogd risico bepalen
2) PSA wordt ook gemaakt door goedaardige, gezonde prostaatcellen en een verhoging van het PSA-gehalte betekent dus niet direct dat er prostaatkanker is. De PSA-bepaling is slechts één van de testen die nodig zijn om te bepalen of een man een verhoogd risico heeft op prostaatkanker en daardoor in aanmerking komt voor verder onderzoek. De beoordeling daarvoor dient onder begeleiding van de huisarts of de uroloog te geschieden.
Bezint eer ge begint
3) Of iemand zijn PSA moet/wil laten bepalen is afhankelijk van veel factoren, zoals klachten, familiegeschiedenis, leeftijd en andere ziektes. Voor wie overweegt zijn PSA te laten bepalen, is het raadzaam om eerst informatie in te winnen, bijvoorbeeld via thuisarts.nl of prostaatwijzer.nl. Hierna kan samen met huisarts of uroloog besloten worden of het PSA bepaald wordt. Het motto hierbij is: bezint eer ge begint!
Bron: NVU
