Zorgfocuz: Bekendheid cliëntondersteuning nog steeds laag
ArrayDe naamsbekendheid van het vak onafhankelijke cliëntondersteuning kan nog steeds een flinke boost gebruiken. ZorgfocuZ voerde in 2020 een landelijke benchmark uit naar de ervaringen van Wmo-gebruikers in Nederlandse gemeenten. Daaruit blijkt dat slechts 34 procent van de ondervraagde Wmo-cliënten weet dat ze een beroep kan doen op onafhankelijke cliëntondersteuners.
Hulp vanuit de Wmo wordt steeds beter gewaardeerd, nog grote verschillen tussen gemeenten
8 februari 2021
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen die niet op eigen kracht zelfredzaam zijn. Deze ondersteuning verloopt via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Om de effectiviteit van het beleid te monitoren, voeren alle Nederlandse gemeenten het wettelijk verplichte onderzoek uit naar de ervaringen van inwoners met hulp vanuit de Wmo.
De gemeente Bodegraven-Reeuwijk springt er positief uit. Daar weet 60% van de cliënten dat ze recht heeft op bijstand van een cliëntondersteuner. Bodegraven-Reeuwijk biedt haar Wmo-cliënten de keuze tussen twee aanbieders, die buiten het sociale wijkteam om te benaderen zijn. De gemeente Hollands Kroon eindigde onderaan; 80% van de cliënten wist niet dat ze onafhankelijke hulp kon krijgen bij de zorgvraag.
In dit rapport leest u onder meer:
- Dat cliënten de afgelopen jaren steeds beter weten waar zij met hun hulpvraag moeten zijn;
- Dat in de loop der jaren de bekendheid over de beschikbaarheid van de onafhankelijke cliëntondersteuner is toegenomen;
- Dat cliënten in steeds grotere mate tevreden zijn over de ondersteuning die zij krijgen (groei van 7 procentpunt sinds 2016);
- Dat cliënten steeds meer een betere kwaliteit van leven ervaren door de ondersteuning die zij vanuit de Wmo ontvangen;
- Dat de gemeente Bergeijk in 2020 gemiddeld het beste beoordeeld wordt door cliënten. Eindhoven scoort het laagst;
- Dat de gemeente Coevorden gemiddeld landelijk het hoogst scoort op twee thema’s;
- Dat de gemeente Eindhoven gemiddeld landelijk het laagst scoort op twee thema’s;
- Dat gemeenten vanaf 2021 meer vrijheid bij de uitvoering van het cliëntervaringsonderzoek (CEO) Wmo krijgen.
Cliëntondersteuning sinds 2015
Sinds 2015 kan een persoon met een vraag bij het vinden van passende zorg gebruik maken van cliëntondersteuning. In 2016 wist bijna driekwart van de Wmo-gebruikers, die bij het loket van de gemeente aanklopten, niet dat hij of zij een cliëntondersteuner kon inschakelen bij het vinden van de juiste zorg. In 2020 is dit percentage gedaald naar 66%, maar dat betekent nog steeds dat tweederde van de Wmo-gebruikers geen idee had van het bestaan van cliëntondersteuning.
Kosteloze cliëntondersteuning
Cliëntondersteuning in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het inkopen van cliëntondersteuners voor alle burgers, van jong tot oud, met uitzondering van mensen met een indicatie voor de Wet langdurige zorg (Wlz), zie hieronder. In de Wmo staat cliëntondersteuning als volgt beschreven: onafhankelijke ondersteuning met informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen.
Dat is een brede definitie en in de praktijk zien we veel verschilende vormen en definities van cliëntondersteuning. Zie hier voor een beeldplaat met alle mogelijke werkzaamheden van een cliëntondersteuner overzichtelijk in beeld.
Koplopergemeenten in Nederland zetten zelf stappen op het gebied van onafhankelijke cliëntondersteuning en inspireren hun regio’s dat ook te doen. Voor meer informatie hierover: www.movisie.nl/cliëntondersteuning.
Cliëntondersteuning in de Wet langdurige zorg (Wlz)
Zorgkantoren zijn verantwoordelijk voor het inkopen van cliëntondersteuning voor mensen met een Wlz-indicatie. In de Wlz staat cliëntondersteuning als volgt beschreven: onafhankelijke ondersteuning met informatie, advies, algemene ondersteuning en zorgbemiddeling die bijdraagt aan het tot gelding brengen van het recht op zorg in samenhang met dienstverlening op andere gebieden.
In de Wlz is cliëntondersteuning uniformer oftewel eenduidiger geregeld via een vast aantal beschreven diensten. Zorgkantoren stellen een registratie als cliëntondersteuner verplicht als kwaliteitsnorm.
Bron: BCMB
