
De verwoestende gevolgen van burn-out: wat kun jij doen om het te voorkomen bij jezelf en je naasten?
ArrayAls je ooit hebt gemaakt dat iemand in je omgeving last had van een burn-out, dan weet je mogelijk hoe ernstig dat kan zijn. Heb je het zelf meegemaakt, dan weet je hoe moeilijk het is om er bovenop te komen. Maar hoe herken je een burn-out bij jezelf of je naaste wanneer je er geen ervaring mee hebt? En hoe kun je een burn-out voorkomen?
Een burn-out herkennen
Het probleem van een burn-out voorkomen, is dat het vaak eigenlijk al te laat is. Zo gauw de symptomen te herkennen zijn, kan enkel nog de schade beperkt worden. Daarom is het belangrijk om een burn-out te leren herkennen. Kenmerkend voor een burn-out is dat iemand zich constant gespannen en opgejaagd voelt, altijd moe is en nergens zin in heeft. Ook niet in sociale contacten. Vaak is men sneller prikkelbaar en slaapt men minder goed. Het vertrouwen in de eigen competenties verdwijnt, men gaat opzien tegen iedere werkdag en wordt zelfs cynisch over het werk. Met een burn-out gaat vaak een gevoel van hopeloosheid samen. Ook kunnen er fysieke klachten, zoals buikpijn, maagklachten, hoofdpijn, duizeligheid, hartkloppingen en pijn op de borst mee gepaard gaan.
De gevolgen van een burn-out
Het effect van een burn-out kan groot zijn, zeker als deze al ver gevorderd is. Door de telkens opbouwende stress, wordt het basisniveau van de stress die men in ‘rust’ ervaart steeds hoger, waardoor men altijd gespannen is. Dat kan natuurlijk niet eindeloos doorgaan, op een gegeven is de maat vol en is men simpelweg niet meer in staat om te functioneren. Het herstellen van een burn-out kan maanden tot jaren duren en kan enkel teweeg gebracht worden door rust. Dat betekent dat men niet of aanzienlijk minder in staat is om te werken, met alle mogelijke gevolgen van dien. Hoe eerder de symptomen gesignaleerd wordt en er ingegrepen wordt, des korter het herstel zal duren. Mede daarom is op tijd ingrijpen zo belangrijk.

Een burn-out voorkomen
Het voorkomen van een burn-out kan alleen door situaties die voor langdurige stress zorgen tijdig op te lossen. Dat kan op het werk zijn. Bekende oorzaken van een burn-out zijn bijvoorbeeld het onder of juist boven je niveau werken, een moeizame omgang met collega’s of een leidinggevende, te veel taken of een onzekerheid over het voortbestaan van de baan. Maar ook in de privésfeer kunnen oorzaken liggen die tot een burn-out kunnen leiden. Dat kan spanning thuis zijn, een verkeerde balans tussen werk en privé of belastende zorg voor een naaste. Voor jezelf is het belangrijk om je eigen grenzen te bewaken en aan de bel te trekken wanneer deze overtreden worden. Men kan in gesprek gaan op het werk of thuis om het probleem te proberen op te lossen. Naasten kunnen op hun beurt alert proberen te zijn op beginnende symptomen van een burn-out bij een geliefde en er open voor staan een deel van de oplossing voor het probleem te zijn.
Belangrijk om te beseffen is dat iemand met een burn-out zich niet aanstelt. Dat is ook geen constructieve houding om erger te voorkomen, zowel naar jezelf als naar je naasten toe. Burn-out is iets om zeer serieus te nemen en zo snel mogelijk te signaleren, zodat het herstel meevalt. Hulp en begrip van anderen is daarbij van groot belang.
Bron: FNV