Zijn zorgverzekeraars de regie kwijt op het optimaal benutten van de beschikbare zorgcapaciteit en het verkorten van wachttijden en wachtlijsten?

In het samenvattend rapport over de uitvoering van de Zorgverzekeringswet (Zvw) door zorgverzekeraars 2022 concludeert de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) dat zorgverzekeraars veel inspanning leveren maar dat er belangrijke aandachtsgebieden blijven. Afgelopen jaar bleek uit een aantal onderzoeken van de NZa dat de houding van de zorgverzekeraars te weinig sturend en proactief is. De NZa verwacht van de zorgverzekeraars echt meer regie op het optimaal benutten van de beschikbare zorgcapaciteit en het verkorten van wachttijden en wachtlijsten. Daarom voert de NZa dit jaar een vervolgonderzoek uit in een aantal regio’s met grote toegankelijkheidsknelpunten. Daarbij kijken ze of zorgverzekeraars voldoende handelen in lijn met hun zorgplicht. Als zij constateren dat dit niet het geval is, kan dat leiden tot handhaving. 

Samenwerking tussen partijen

De noodzakelijke transformatie in de zorg, waarbij de gezondheid van de patiënt centraal staat, is niet door een individuele partij te volbrengen. Samenwerking en informatiedeling zijn noodzakelijk tussen de verschillende zorgverleners, zorgaanbieders, zorgverzekeraars, zorgkantoren en het sociaal domein. Die noodzaak is groter dan ooit. Zorgverzekeraars spelen daarin een belangrijke rol. Zij kunnen bijvoorbeeld regioplannen met andere partijen gezamenlijk tot stand brengen en impactvolle transformaties in regio’s helpen uitvoeren. In het Integraal Zorgakkoord zijn hierover in 2022 tussen zorgverzekeraars, zorgaanbieders, zorgprofessionals, gemeenten en het ministerie van VWS afspraken gemaakt. Contractering als cruciaal instrument Zorgverzekeraars kunnen met hun contractering sturen op kwalitatief goede, toegankelijke en betaalbare zorg. Naast de afspraken over volume en prijzen in financiële contracten zijn andere inhoudelijke contractuele afspraken nodig om veranderingen op gang te brengen en te houden.

In 2022 constateerden de NZa dat zorgverzekeraars gerichtere afspraken met zorgaanbieders kunnen maken over het oplossen van toegankelijkheidsknelpunten. Voor een goede zorginkoop is het nodig dat zij sturen op inzicht in vraag en aanbod, regie voeren op oplossingen voor schaarste en zo nodig (financieel) comfort bieden om zorg beschikbaar en toekomstbestendig te houden.

Belang van goede informatie voor verzekerden

De NZa ziet erop toe dat zorgverzekeraars verzekerden goed informeren. Het is belangrijk dat consumenten bruikbare informatie krijgen van zorgverzekeraars die hen helpt tijdens het keuzeproces. Zo kunnen zij een goede keuze maken voor een (nieuwe) zorgverzekering. Het afsluiten van contracten tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders verliep voor 2023 moeizamer dan in voorgaande jaren. Veel contracten waren pas na 1 januari 2023 rond. Daardoor was het voor verzekerden niet altijd duidelijk of de zorgaanbieder van hun keuze gecontracteerd is in het nieuwe polisjaar. Dat is onwenselijk en zorgt voor onzekerheid bij verzekerden. De NZa vindt het daarom van groot belang dat consumenten aan het begin van de overstapperiode duidelijkheid hebben over het gecontracteerde zorgaanbod. Ook moeten de gevolgen bij het kiezen van een niet-gecontracteerde zorgaanbieder duidelijk zijn. Op dit moment werkt de NZa aan een handvattendocument met gedragsnormen voor zorgverzekeraars en zorgaanbieders. Deze normen moeten leiden tot een soepelere contractering en betere informatieverstrekking voor verzekerden.

Het samenvattend rapport over de uitvoering van de Zorgverzekeringswet (Zvw) door zorgverzekeraars in 2022 toont aan dat er belangrijke aandachtsgebieden blijven, ondanks de inspanningen van de zorgverzekeraars. Hoewel de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) van mening is dat zorgverzekeraars meer regie moeten voeren en proactiever moeten zijn, is het belangrijk om kritisch te kijken naar de haalbaarheid van deze verwachtingen. De opgaven die er in sommige regio’s liggen, zijn do groot dat je de knelpunten niet oplost, maar met enkel sturen alleen.

Het is waar dat samenwerking en informatiedeling tussen verschillende zorgverleners, zorgaanbieders, zorgverzekeraars, zorgkantoren en het sociaal domein noodzakelijk is. Echter, als we kijken naar de specifieke uitdagingen in sommige regio’s, is het duidelijk dat simpelweg sturen en proactief handelen niet voldoende zijn om de problemen op te lossen.

Het rapport benadrukt de rol van zorgverzekeraars bij het tot stand brengen van regioplannen en het uitvoeren van impactvolle transformaties. Hoewel dit theoretisch gezien waardevol kan zijn, moeten we ons afvragen of zorgverzekeraars wel de juiste expertise en capaciteit hebben om dergelijke veranderingen daadwerkelijk te realiseren. Het is essentieel om de realiteit van de uitdagingen in het zorglandschap te erkennen en de verantwoordelijkheid niet volledig bij de zorgverzekeraars neer te leggen.

Daarnaast wordt in het rapport gesteld dat zorgverzekeraars met hun contractering kunnen sturen op kwalitatief goede, toegankelijke en betaalbare zorg. Hoewel contracten een instrument kunnen zijn om veranderingen teweeg te brengen, moeten we ons afvragen of dit de meest effectieve benadering is. Het oplossen van toegankelijkheidsknelpunten vereist wellicht meer dan alleen afspraken over volume en prijzen. Het is belangrijk om te onderzoeken of er andere strategieën en samenwerkingsmodellen mogelijk zijn die beter aansluiten bij de complexiteit van de zorgproblemen.

Het belang van goede informatie voor verzekerden wordt ook benadrukt in het rapport. Het is inderdaad essentieel dat consumenten tijdens het keuzeproces voldoende informatie ontvangen van zorgverzekeraars. Echter, het rapport erkent dat het afsluiten van contracten moeizaam verliep en dat veel verzekerden onzekerheid ervoeren over het gecontracteerde zorgaanbod. Dit onderstreept dat er nog ruimte is voor verbetering in de informatieverstrekking aan verzekerden.

Al met al is het belangrijk om kritisch te blijven kijken naar de verwachtingen die worden gesteld aan zorgverzekeraars. Hoewel samenwerking en regievoering belangrijk zijn, moeten we erkennen dat de complexiteit van de zorgproblematiek niet eenvoudig kan worden opgelost door middel van sturing en proactief handelen alleen. Het vraagt om een bredere benadering, waarbij meerdere belanghebbenden betrokken zijn en er rekening wordt gehouden met de specifieke uitdagingen in verschillende regio’s.

Met dank aan de tip van Bianca de Outer via LinkedIn.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.