Ook longen van de ‘fitte’ roker zijn er vaak slecht aan toe

Onderzoekers UAntwerpen/UZA brengen verborgen longschade bij rokers in kaart

Roken als een schoorsteen zonder dat je uithoudingsvermogen eronder lijdt: sommige rokers lijken ermee gezegend. Tijdens een standaard longfunctietest bij de dokter werken hun longen naar behoren, maar schijn bedriegt. Met de longen van een groot deel van de ‘fitte’ kettingrokers is het namelijk even slecht gesteld als met die van een beginnende rokerslongpatiënt. Antwerpse onderzoekers brachten die schade voor het eerst in kaart. “We hadden nooit durven denken dat het zo erg zou zijn.

De onderzoekseenheid LEARN – kort voor Lung Research Antwerp –  onderzocht de kleine luchtwegen in de longkwabben en longen van 39 patiënten. Daarbij namen ze zowel organen van rokers als niet-rokers onder de loep. De longen van de rokers werden onderverdeeld in die met of zonder COPD. “COPD staat voor chronic obstructive pulmonary disease”, legt professor Stijn Verleden (UAntwerpen) uit. “In de volksmond wordt de ziekte ‘rokerslong’ genoemd. COPD-patiënten hoesten geregeld slijmen op. Ze zijn al na lichte fysieke inspanningen kortademig en bij het ademhalen weerklinkt er een piepend geluid in hun luchtwegen.” Dokters kunnen rokerslong gemakkelijk vaststellen bij patiënten tijdens een routineonderzoek. Met een eenvoudige longfunctietest wordt hun longinhoud gemeten. Prof. Verleden: “Wanneer die patiënt het slecht doet op de proef, weet de dokter dat de kans op COPD bestaat. Maar als arts wil je de ziekte natuurlijk detecteren nog voor al die symptomen de kop op steken. Daar zit net het probleem. Want er zijn mensen die veel roken, maar het toch goed doen op die test. Zij glippen door de mazen van het net. Na afloop van het doktersbezoek roken ze vaak vrolijk verder, terwijl ze misschien net op het kantelpunt staan om rokerslong te ontwikkelen. Die voorloper van de ziekte noemen we pre-COPD. Een heel groot aantal van de pre-COPD-patiënten krijgt later toch rokerslong. Een ziekte die onomkeerbaar en ongeneeslijk is.”

Even zwaar beschadigd

Maar hoe erg zou het gesteld zijn met de longen van zware rokers zonder rokerslong? Om dat te achterhalen bestudeerden de onderzoekers de verschillende longstalen met een micro-CT-scanner. Dat is een geavanceerde technologie waarbij men 3D-röntgenbeelden van het longweefsel kan maken. De resolutie van zo’n scanner is tot honderd keer beter dan die bij gewone beeldvorming. Zo kregen de onderzoekers een nauwkeurig beeld over de staat van de kleine luchtwegen en longblaasjes.

Verleden: “De kleine luchtwegen in de longen kan je het best vergelijken met een netwerk van pijpleidingen. Als we lucht inademen, wordt de zuurstof via die buisjes naar de longblaasjes geleid. De longblaasjes staan in contact met onze bloedvaten. Het is via die blaasjes dat zuurstof uiteindelijk in ons bloed terechtkomt. Op de micro-CT-beelden was te zien hoe bij patiënten met pre-COPD, die niet slaagden op de longfunctietest, 35 à 40 procent van de kleine luchtwegen compleet vernietigd was. Ook de longblaasjes waren zwaar beschadigd.”

Vervolgens keken de onderzoekers naar de longstalen van forse rokers die bij een dokterscontrole onder de radar waren gebleven. “Bij zulke mensen waren de kleine luchtwegen en longblaasjes even zwaar aangetast”, vertelt Verleden. “Uit de literatuur wisten we uiteraard dat roken ook hun longen beschadigt, maar niet in welke mate die kleine luchtwegen toegetakeld waren. Nooit hadden we durven denken dat ze er even slecht aan toe zouden zijn als bij een beginnende rokerslongpatiënt. Die bevinding zou rokers aan het denken moeten zetten. Het is niet omdat je nog niet de klachten van een verstokte roker hebt, dat je daardoor ook beter af bent.”

 Logistiek huzarenstukje

Het wetenschappelijk onderzoek van LEARN is een wereldprimeur. Dat heeft alles te maken met het logistiek huzarenstukje achter de studie. “Onze onderzoeksgroep is een samenwerkingsverband tussen verschillende afdelingen binnen de Universiteit Antwerpen en het UZA”, legt Verleden uit. “Daardoor kennen we de gedetailleerde medische geschiedenis van elk van die longstalen. Dat maakt deze studie in ons onderzoeksdomein baanbrekend.”

Bron: UAntwerpen/UZA

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.