Verbod Ephedra leidt niet tot problemen
Array
Het verbod op het stimulerende middel ephedra heeft niet geleid tot massale overstap op harddrugs. Ephedra wordt het meest gebruikt als afslankmiddel en als partydrug. Dat blijkt uit een onderzoek van onderzoeksbureau IVO.
Ephedra is een stimulerend middel dat in april 2004 verboden werd. Ruim een jaar na het verbod op de verkoop van ephedra blijkt dat dit niet heeft geleid tot grote problemen bij mensen die het middel gebruikten. Ephedra werd verwerkt in afslankmiddelen en werd in smartshops als herbal energizer verkocht. Hoewel de geënquêteerde ephedragebruikers relatief veel ervaring hebben met drugsgebruik, meldt slechts 14% van de 237 recente ephedragebruikers over te zijn gestapt op harddrugs, zoals speed en XTC. Deze mensen gebruikten ephedra vooral bij het uitgaan. De mensen die ephedra houdende producten gebruikten om af te slanken zijn gestopt of overgestapt op afslankmiddelen zonder ephedra. Ten slotte is er een groep die kort voor het verbod ephedra heeft gehamsterd en daar nu zuinig aan mee doet.
Het blijkt dat vrouwen ephedra frequenter gebruiken dan mannen. Dit komt omdat vrouwen ephedra als afslankkuur gebruiken (73%), en het gedurende een periode regelmatig innemen. Mannen gebruiken ephedra vooral als partydrug (55%) en het gebruik is daarom bij hen meer incidenteel van karakter. Het blijkt verder dat ephedra door zowel mannen als vrouwen voor meer doeleinden wordt gebruikt, zoals sporten (30%) en als stimulerend middel bij werken (20%).
De belangrijkste effecten die worden ervaren zijn: stemmings- en prestatieverbetering, eetlustremming en bijwerkingen, zoals: nervositeit, hartkloppingen en slaapproblemen. Bijwerkingen zijn iets anders dan gezondheidsklachten. In totaal rapporteert 16% van de ondervraagden gezondheidsklachten ten gevolge van ephedragebruik. Gerapporteerde gezondheidsklachten spitsen zich toe op hartritmestoornissen, hoge bloeddruk of oververmoeidheid. Ongeveer 10% rapporteert dat ze behalve gezondheidsklachten ook controleproblemen met ephedra ervaren.
Ephedra, het middel dat onlangs landelijke publiciteit kreeg door een inval van inspectie voor de volksgezondheid bij de kliniek van Conny van Breukhoven, is een middel dat qua chemische structuur en effect lijkt op amfetamine, zij het in een mildere vorm. Ephedra stimuleert het centrale zenuwstelsel. Een verhoogde hartslag, bloeddruk en waakzaamheid zijn in principe normale effecten, waarbij geldt: hoe hoger de dosis hoe sterker de effecten.
Ephedra viel tot 6 februari 2004 onder de warenwet. De minister van volksgezondheid wilde het middel na een overgangsperiode van drie jaar onderbrengen onder het regiem van de Wet op de geneesmiddelenvoorziening. De Raad van State oordeelde dat dit juridisch onjuist is, waarna de minister het wetsvoorstel introk. De feitelijke verbodstelling ging in op 6 april 2004. De verbodstelling was aanleiding om het onderzoek naar ephedragebruikers uit te voeren. Het ministerie van VWS en de Stichting Volksbond Rotterdam hebben het onderzoek gefinancierd.
Het verbod heeft in 2004 bij veel smartshops geleid tot aanzienlijke daling van de omzet. Het is nog te vroeg om na te gaan of en in welke vorm zich een zwarte markt voor het middel zal ontwikkelen. Het is wel de verwachting dat internetwinkels hierin een rol gaan spelen.
Het volledige rapport (inclusief samenvatting) is tot en met 25 augustus 2005 als pdf-bestand te downloaden vanaf www.ivo.nl,Het IVO in de media.
