Orde Medisch Specialisten reageert op uitzending Zembla
ArrayIn de documentaire ‘Oefenen op de patiënt’ van Zembla op 22 april 2007 wordt het beeld geschetst van aios als onmondige artsen, die onvoldoende kwaliteitszorg zouden leveren en medisch specialisten/opleiders, die aios onvoldoende zouden begeleiden tijdens hun opleiding en met name regelmatig zouden weigeren tijdens een avond-, nacht- of weekend-dienst naar het ziekenhuis te komen als de aios daarom vraagt.
De informatiebron is de enquête naar bevlogenheid van aios waarvan de eerste resultaten in Medisch Contact hebben gestaan (‘Toegewijd maar oververmoeid’, 10 november 2006) en waarop één van de hoofdonderzoekers (drs. J. Prins) in de uitzending een toelichting geeft. Deze enquête is in opdracht van de Landelijke Vereniging van Assistent-Geneeskundigen (LVAG) uitgevoerd onder de titel ´Balanceren tussen opleiding, werk en privé: een onderzoek naar bevlogenheid´. Volgens de LVAG was het doel van het project het in kaart brengen van de arbeidsomstandigheden en het welzijn van de Nederlandse artsen in opleiding tot medisch specialist. Meer dan 2000 aios (ongeveer 40%) hebben meegedaan aan de enquête. Samenvattend blijken Nederlandse aios zeer toegewijde werknemers te zijn met een relatief laag ziekteverzuim. Ondanks hun bevlogenheid voldoet ongeveer 20% van de aios aan de criteria van burn-out en wijzen de in de enquête vastgestelde ernstige vermoeidheidsklachten bij een groot deel van de aios op een zorgwekkende situatie.
Medische fouten?
In de enquête is ook aandacht besteed aan de vraag of aios gedurende hun opleiding medische fouten maken die negatieve gevolgen hebben voor hun patiënten. Iets meer dan 50% van de aios reageerde hier bevestigend op. Verder blijkt er een verband te bestaan tussen het voorkomen van burn-out en oververmoeidheid en het maken van medische fouten. Dit punt dient overigens nog door de onder-zoekers verder te worden uitgewerkt. De conclusie dat er jaarlijks 1000 fouten door aios worden ge-maakt, is onjuist. Het gaat om 1000 fouten in 3 jaar. Bovendien is niet gevraagd naar de ernst van de medische fouten.
Kritiek op Zembla
Zembla heeft de getallen en gegevens zeer ongenuanceerd naar buiten gebracht. De LVAG heeft in een voorgesprek met de onderzoeksjournalisten van Zembla het belang van het onderzoek toege-licht en aangegeven, dat zaken als werktijden, werkdruk en werkbegeleiding op de agenda moeten worden gezet en de nodige aandacht dienen te krijgen. Ook is duidelijk aangegeven dat de begelei-ding in de meeste opleidingsziekenhuizen veelal voldoende tot goed is te noemen. Excessen zijn aanwezig, maar het is vooralsnog onduidelijk hoe vaak dit voorkomt. Zembla heeft er echter voor gekozen noch de nuanceringen door de LVAG noch de bestaande mogelijkheden voor het melden van misstanden in de uitzending te noemen. De resultaten van de enquête zijn bovendien niet vast-gelegd in een rapport. Dat maakt reageren eigenlijk onmogelijk. Desalniettemin heeft ook de Tweede Kamer vragen gesteld naar aanleiding van de uitzending (zie www.dejongeorde.nl) en zijn patiënten ongerust gemaakt. De onderzoekers zeggen overigens dit jaar met nog meer gegevens te komen, echter wederom in de vorm van artikelen.
Reactie De Jonge Orde en Orde van Medisch Specialisten
Ondanks de bijdragen die diverse partijen hebben geleverd, is uiteindelijk alleen (een minimaal deel van) de reactie van de Orde in de uitzending van Zembla verwerkt. De Orde heeft daarin aangekondigd een brief te sturen aan alle betrokkenen. Hoe ongenuanceerd de uitzending ook was, al zou maar een klein percentage van alle aios het opleidingsklimaat ervaren zoals geschetst, dan is dat al genoeg reden om hierin verbetering aan te brengen.
De Orde wil via de Raad voor Wetenschap, Opleiding en Kwaliteit haar verantwoordelijkheid nemen. Dat is ook de reden voor het versturen van deze brief.
