Kabinet: Suïcidegidsje ongewenst, breed levenseinde onderzoek gewenst
ArrayHet kabinet vindt het „ongewenst” dat er een gids is verschenen met adviezen voor zelfdoding. Strafbaar is het boekje echter niet.Dat antwoordde staatssecretaris Albayrak van Justitie donderdag op Kamervragen van SGP’er Van der Staaij en CDA-Kamerlid Ormel.
Het boekje is samengesteld door een groep artsen en onderzoekers. De gids is bedoeld voor ernstig zieke of hoogbejaarde mensen met een doodswens die niet wordt ingewilligd omdat de arts er niet toe bereid is of omdat het uitvoeren ervan in strijd is met de wet. De brochure is alleen te koop via de auteurs en niet verkrijgbaar via de boekhandel.
Albayrak vindt het een „ongewenste ontwikkeling” dat adviezen over zelfmoord voor een breed publiek toegankelijk worden gemaakt. Dat druist in tegen het kabinetsbeleid dat erop is gericht zelfdoding zo veel mogelijk te voorkomen, schrijft ze.
De bewindsvrouw vindt niet dat de gids het kabinetsbeleid tegen zelfmoord ondergraaft. „Sterker nog: Het bevestigt de minister van Volksgezondheid in zijn oordeel dat suïcidepreventie noodzakelijk is en blijft.”
De PvdA-politica weet niet of het boekje meer mensen zal aanzetten tot zelfmoord. „Er is geen onderzoek bekend waaruit blijkt hoe groot de risico’s zijn indien suïcidale mensen vrij kunnen beschikken over informatie over methoden voor suïcide.” De beschikbaarheid van middelen kan wel een rol spelen bij de keuze voor een bepaalde zelfdodingsmethode, schrijft de staatssecretaris.
Albayrak denkt dat mensen die zelfmoord willen plegen, nu mogelijk eerder kiezen voor de in het boek beschreven methoden -bewust stoppen met eten en drinken en zelfdoding met medicijnen- dan voor andere manieren, zoals voor de trein springen.
Albayrak verwacht niet dat de zelfmoordbrochure een gevaar zal opleveren voor de volksgezondheid.
Publicatie en verspreiding van de gids is volgens Albayrak op zich niet strafbaar. Iemand is pas strafbaar als hij een ander opzettelijk helpt bij diens zelfdoding of hem daartoe de middelen verschaft. Of het boekje moet worden gezien als hulp bij zelfdoding, hangt af van de omstandigheden. De rechter zal daarover een oordeel moeten vellen.
Een vrijblijvend onderzoek naar de behoefte aan levensbeëindiging voor mensen die ’klaar zijn met leven’, gaat het kabinet te ver. Er komt nu een breder onderzoek.
Staatssecretaris Bussemaker van volksgezondheid laat onderzoeken tegen welke problemen mensen aanlopen als ze te maken krijgen met vragen over levensbeëindiging. Ze vraagt zich af of artsen en andere professionals genoeg weten over het verschil tussen euthanasie en palliatieve sedatie (het in diepe slaap brengen van een terminale patiënt en niet meer kunstmatig voeden, red.) en of mensen beseffen wat wilsonbekwaamheid is en hoe zich dat verhoudt tot dementie.
„Ik besef dat er mensen zijn voor wie hulp niet meer genoeg is”, zei de PvdA-bewindsvrouw gisteren in de Kamer. Maar ze liet in het midden wat ze, behalve het organiseren van meer voorlichting, met de uitkomsten van het onderzoek zal doen. „De overheid moet niet het voortouw nemen in de discussie over euthanasie. Maar het maatschappelijk debat moet zeker worden gevoerd.”
In het regeerakkoord staat dat ’met betrekking tot levensbeëindiging op verzoek’ deze kabinetsperiode geen regels worden gewijzigd en geen experimenten plaatsvinden. Het verzoek van GroenLinks-fractievoorzitter Halsema om te onderzoeken of er behoefte is aan hulp voor mensen met ’levensmoeheid’, gaat de coalitiepartijen dan ook veel te ver. In een motie, mede ondertekend door VVD en D66, vraagt GroenLinks ook om een scherpe wetenschappelijke afbakening van mensen die naar hun volle overtuiging ’klaar zijn met leven’, zonder dat ze per se aan een terminale ziekte lijden.
De coalitiefracties van PvdA, CDA en ChristenUnie keerden zich tegen Halsema’s ideeën voor een vrijblijvend onderzoek. Bij de SP ligt dat anders. Halsema kreeg de wind van voren van SP-Kamerlid Kant, omdat zij de partij zaterdag in deze krant beschuldigde zich populistisch op te stellen. „De SP legt linea recta een verband tussen tekorten in de zorg en de behoefte van mensen aan euthanasie”, herhaalde Halsema gisteren. Niet waar, stelt Kant, „zorg neemt inderdaad niet altijd alles weg. Maar de omstandigheden kunnen wel maken hoe goed iemand zich voelt. De vraag is of deze verschuivende levensvragen politiek geregeld moeten worden.” Ook Halsema weet niet wat het onderzoek op moet leveren. „Ik weet niet of deze weerbarstige werkelijkheid in politieke termen is te vatten.”
De ChristenUnie en de PvdA wezen vooral op verbetering van de zorg. „Het antwoord ligt niet in de zelfgekozen dood, maar in zorg”, zei CU-Kamerlid Esmée Wiegman.
