SGP: Zorg over Philadelphia-zorg
Array
Wat ooit het paradepaardje was van goede zorg voor verstandelijk gehandicapten, is nu geworden tot een bestuurlijke en financiele puinhoop. Dat zei SGP-kamerlid Van der Vlies tijdens het debat over
de problemen met de zorginstelling Philadelphia. De SGP noemde de gang van zaken bij Philadelphia een ‘mooi’ voorbeeld van hoe het niet moet met fusies en schaalvergroting. Twee dingen zijn nu nodig. Een: de instelling moet zich weer concentreren op haar kerntaak, dus: de zorg voor gehandicapten. Twee: streng toezicht op de voortgang.
Debat problemen bij zorginstelling Philiadelphia B.J. van der Vlies
21 januari 2009
Voorzitter, wat is het enorm jammer dat het eens zo trotse paradepaardje als Philadelphia Zorg de afgelopen jaren zó in de problemen is gekomen! Sinds het ontstaan van Philadelphia in 1956 hebben vele duizenden mensen zich ingezet voor hun verstandelijk gehandicapte medemens, met als belangrijke kernwaarden kleinschalige woonvoorzieningen, betrokkenheid en persoonlijke zorg. En ook vandaag de dag werken duizenden mensen er dagelijks keihard aan om deze kernwaarden te realiseren. Nogmaals voorzitter, wat enorm jammer dat deze prachtige organisatie zo onder druk is komen te staan!
Bestuurlijke obesitas, waarbij de hoeveelheid en de grootte van de porties belangrijker zijn dan de inhoud of de smaak. Het zal je maar gezegd worden, want dat klinkt – groot understatement – niet echt vleiend. Toch komt het College Sanering Zorginstellingen (CSZ) tot geen andere conclusie na het beoordelen van het bestuur van, en het toezicht op deze zorginstelling. Deze harde conclusie deelt de SGP-fractie na het lezen van het door het CSZ gepubliceerde onderzoeksrapport. De ene fusie stapelde zich op de andere fusie, er werden zorgactiviteiten ontwikkeld waar binnen Philadelphia Zorg weinig expertise voor in huis was en er werd veel geld geïnvesteerd in onroerend goed projecten. De combinatie van deze factoren leidde tot de zeer zorgelijke financiele positie van de Stichting Philadelphia Zorg op dit moment. Dit alles overziend rijzen bij de SGP-fractie de volgende vragen: hoe kon dit gebeuren, hoe had dit voorkomen kunnen worden, en hoe nu verder?
Verantwoordelijkheid raad van bestuur en commissarissen Voorzitter, in de eerste plaats was de Raad van Bestuur natuurlijk verantwoordelijk voor een degelijk dagelijks bestuur. Dat het bestuur meer bezig was met grootse vergezichten dan met het naleven van de in de sector welbekende Governance Regels, geeft mijn fractie te denken. En dat de Raad van Commissarissen niet eerder hard aan de rem getrokken heeft, geeft nóg meer te denken. Het voorhouden van een spiegel, het doorvragen, het jezelf laten informeren, de werkvloer bezoeken en jezelf op de hoogte houden zit als commissaris toch als het goed is in de genen? Blijkbaar was de cultuur zodanig dat de checks and balances al jaren in onbalans geraakt waren. Mijn fractie vraagt zich af of de bestuurders en de commissarissen gezien de ernstige situatie waarin Philadelphia verkeert onbehoorlijk bestuur verweten kan worden. En zo ja, ligt juridische vervolging in dat geval in de lijn der verwachting? Graag ontvang ik hierop een reactie van de staatssecretaris.
De rol van het toezicht
Maar voorzitter, wellicht liggen hier ook een aantal diepere problemen aan ten grondslag. Mijn fractie vraagt zich af hoe het allemaal zover heeft kunnen komen. Want je zou zeggen dat er voldoende toezichthoudende organisaties zijn om problemen juist in een vroeg stadium te signaleren. de toezichthouders hebben op cruciale momenten zitten slapen, óf de verschillende toezichthouders beschikten niet de instrumenten om de problemen integraal te kunnen benaderen en op te lossen.
Vanuit de zorgpraktijk hoor ik vaak geluiden dat de verschillende toezichthouders zich tot de eigen scope beperken. Om die reden vraag ik de staatssecretaris haast te maken met het âearly warning systemâ, zoals toegezegd is in de brief van de minister en de staatssecretaris . Maar zijn daarmee alle leemten in het toezicht opgelost? Graag ontvang ik van de staatssecretaris een analyse van andere leemtes (organisatorisch, bestuurlijk) in het toezicht. Als die leemtes er inderdaad zijn, zou ik graag van de staatssecretaris vernemen hoe zij die leemtes in het toezicht tussen de verschillende toezichthouders denkt te gaan vullen. Welke toezichthouder kan de verschillende onderdelen van toezicht combineren met een helikoptervisie? Er zijn tenslotte grote publieke gelden mee gemoeid!
Groot, groter, mammoet wenselijk?
Voorzitter, schaal kan belangrijk zijn voor een efficiente bedrijfsvoering, maar het gevaar van groot, groter, mammoet, is dat de gewenste kleinschalige zorg daaronder gaat lijden. De voorbeelden daarvan tekenen zich af bij Philadelphia, maar ook bij andere zorginstellingen fronst mijn fractie wel eens de wenkbrauwen over de schaalgrootte. De SGP-fractie vraagt zich af of de bezuinigingen in de zorg van de afgelopen jaren niet de weg hebben gebaand voor schaalvergrotingsinitiatieven. Ligt hier dan niet een schone taak voor de politiek? Bovendien: waren al die fusies nu echt nodig, vraag ik de staatssecretaris naar haar politieke oordeel, of hadden zij in veel gevallen óók, of beter gerealiseerd kunnen worden door intensieve ketensamenwerking? Van het bedrijfsleven is bekend dat het overgrote deel van de fusies niet succesvol is, en in de zorg is dat niet anders. Ziet de staatssecretaris in dit kader iets in een strenger bedrijfseconomisch onderzoek vooraf naar de haalbaarheid op alle aspecten van een voorgenomen fusie in de zorg? Graag reactie.
Toekomst Philadelphia zorg
Voorzitter, dan de toekomst van Philadelphia Zorg. Het komt er nu op aan om alles op alles zetten de organisatie weer op de rails te krijgen. Ik hoop daarbij oprecht dat het personeel van Philadelphia Zorg niet op de blaren hoeft te gaan zitten die veroorzaakt zijn door slecht bestuur. De SGP-fractie heeft vertrouwen in de maatregelen die de staatssecretaris heeft overgenomen uit het onderzoek van het CSZ. Terug naar de kerntaken, stoot alle niet-kernactiviteiten zo snel mogelijk af en houd streng toezicht op de voor(ui)tgang! Alle belanghebbenden moeten snel samen om de tafel om een door alle partijen gedragen oplossing te ontwikkelen. Ik wens iedere betrokkene veel succes in de komende periode!
