Vrouwen steeds minder angstig door diagnose borstkanker
Array
De diagnose van borstkanker jaagt vrouwen minder schrik aan dan vroeger, maar blijft wel ingrijpend.
De diagnose is altijd ingrijpend. Maar nu de behandelmogelijkheden toenemen en het “taboe†rond de ziekte verdwenen is, wordt de ziekte minder vaak een levensbedreigende, traumatische ervaring. Dat blijkt uit onderzoek waarop Inge Henselmans op 28 oktober promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen. De psycholoog bestudeerde 900 vrouwen voor en nadat ze de diagnose kregen van borstkanker, ze bleef hen ook in de gaten houden tijdens de behandeling. Daaruit blijkt dat één op de drie borstkankerpatienten geen psychische nadelen ondervinden na de diagnose. De eerste maanden zijn ze wel angstig en hebben ze een verstoorde nachtrust, maar dat herstelt zich vlot na de behandeling. Vrouwen met een sterke controle over hun leven hebben weinig last van mentale klachten. Zij weigeren geen bezoek en blijven contact met familie en vrienden behouden. Velen zijn ook van mening dat een positieve houding voor een betere genezing zorgt. Slechts een kleine groep kampt met mentale problemen.
Met name vrouwen met een sterk gevoel van controle over het eigen leven hebben relatief weinig psychische klachten. Voor Henselmans’ onderzoek naar psychisch welbevinden na de diagnose borstkanker vulden ruim 900 vrouwen meerdere malen vragenlijsten in. Alle vrouwen werden op meerdere momenten bevraagd: zowel voor als na de diagnose, en zowel voor als na eventuele behandeling. Niet eerder werden vrouwen over zoveel fases in het ziektetraject gevolgd.
‘Vrouwen realiseren zich prima welke risico’s de ziekte met zich meebrengt,’ licht Henselmans haar onderzoek toe, ‘maar blijken over het algemeen zeer veerkrachtig.’ Toch doorloopt niet iedereen het ziektetraject zonder problemen. Vooral kort na de diagnose kampt een groot aantal vrouwen die bestraling en/of chemotherapie ondergaan met angst voor wat er komen gaat, en andere psychische klachten – waaronder slapeloosheid. Over het algemeen herstellen vrouwen zich in de maanden na afronding van de behandeling. Een derde van de vrouwen ervaart zelfs op geen enkel moment na diagnose psychische problemen. Daar staat een kleine groep vrouwen tegenover die pas na de behandeling voor het eerst psychische klachten krijgen, of zelfs gedurende het gehele ziekenhuistraject problemen houden.
De onderzoeksresultaten bieden mogelijkheden voor psychologische hulpverleners. Henselmans: ‘Mijn onderzoek laat zien dat vrouwen op verschillende momenten verschillende emotionele reacties vertonen. Daar moet meer aandacht voor komen. We moeten uitgebreider én op meerdere momenten in kaart brengen of vrouwen psychosociale problemen hebben.’ Patienten die het gevoel hebben weinig controle te hebben over hun leven, kunnen gericht ondersteund worden. Henselmans: ‘Zo kunnen deze patienten leren beter met hun ziekte en hun behandeling om te gaan.’
De overlevingskansen van borstkanker zijn tegenwoordig bij vrouwen 85 procent. Als er geen uitzaaiingen worden gevonden, stijgt dit zelfs naar 90 tot 100 procent. De ontwikkelingen op gebied van behandelingen en het verdwijnen van het taboe rond de ziekte maakt dat borstkanker minder angstaanjagend is dan vroeger. De meesten zien het niet meer als een doodvonnis of als traumatisch.
Bron: RuG
