Maak van ketenzorg een business case (aflevering 4)
Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom 02 november 2009 - 10:37
Array
Op woensdag 23 september gaven Prof. Dr. Guus Schrijvers en Juliusdocent dr. Henk van der Steeg vier uur college aan de Masterclass Disease Management over theorie en praktijk van business cases voor disease management programma’s in Nederland, Engeland, USA en Duitsland. In het college gingen zij in op het begrip business case in de literatuur, de termen return on investment (ROI) en per member per month costs (PMPM costs) en op de terugverdien-termijn van de aanloopkosten. De reacties op dit nieuw ontworpen college waren zo positief dat Schrijvers in deze en volgende Nieuwsbrieven een paar highlights behandel. Op 27 september gaf Guus Schrijvers een definitie van business case. (zie PH,nieuwsbrief 363 op www.integratedcare.nl ). Op 3 oktober behandelde hij de vraag hoe dit begrip zich verhoudt tot de aanpalende begrippen business plan en projectplan. Op 25 oktober kwamen de doelstellingen van een business case aan de orde. Nu gaat het over het inschatten van de inkomsten van een ketenzorg programma. Hierbij gaat het om het beantwoorden van twee vragen:
- Wat zouden de inkomsten zijn, indien het ketenzorgprogramma NIET van start gaat
- Het maken van een schatting als het programma WEL van start gaat.
Het begin van een antwoord op beide vragen is te vinden in regionale statistieken van bijvoorbeeld de GGD, de eigen eerstelijn en ziekenhuis en de regionale zorgverzekeraar en bij het RIVM. Deze statistieken moeten inzicht geven in de aanwezige trends. Daaruit is te extrapoleren wat de te verwachten vraag (bij ongewijzigd beleid) is van patienten waarop het zorgprogramma zich richt. Het tweede deel van het antwoord is te vinden in wetenschappelijke rapporten, onderzoeksrapporten over innovaties en eigen ervaring met zorgprogramma’s. Die moeten antwoord geven op de vraag welke verschuiving in het zorggebruik ontstaat door het ketenzorgprogramma. Prof. Dr. Guus Schrijvers licht dit toe aan de hand van een voorbeeld. Stel een zorgprogramma bevat een stoppen met roken cursus voor COPD patienten.
Uit genoemde documenten blijkt dat de helft van de patienten dan stopt en het aantal exacerbaties en spoedopnamen per jaar afneemt met 20%. Die 20% moet dan worden verwerkt in de tweede hierboven genoemde vraag. Aldus ontstaat een beeld van het effect van het zorgprogramma op het zorggebruik ten opzichte van care as usual. Zijn de twee schattingen eenmaal gemaakt, dan is het eenvoudig om met de bestaande tarieven het zorggebruik te vermenigvuldigen en de inkomsten per zorgorganisatie uit te rekenen. Het ziekenhuis gaat inkomsten missen door 20% minder DBC’s vanwege spoedopnamen van COPD patienten en de eerstelijn gaat het drukker krijgen ten gevolge van meer preventieve consulten. Volgende week gaat Prof. Dr. Guus Schrijvers verder met het inschatten van de kosten van een startend zorgprogramma. Tot zover heel in het kort een e-learning college over business cases en zorgprogramma’s. Op dinsdag 12 januari 2010 start de derde Masterclass Disease Management en Ketenzorg van dertien colleges, alle op dinsdagen van 15.00-19.00 uur in het UMC Utrecht. Ook de hier besproken business case aanpak komt gedurende een van de middagen aan bod. Wil jij deelnemen aan deze Masterclass? Klik dan hier en schrijf je in.
Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.
Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.
Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.
Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’
In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.
Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’
Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.
Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.
Op woensdag 23 september gaven Prof. Dr. Guus Schrijvers en Juliusdocent dr. Henk van der Steeg vier uur college aan de Masterclass Disease Management over theorie en praktijk van business cases voor disease management programma’s in Nederland, Engeland, USA en Duitsland. In het college gingen zij in op het begrip business case in de literatuur, de termen return on investment (ROI) en per member per month costs (PMPM costs) en op de terugverdien-termijn van de aanloopkosten. De reacties op dit nieuw ontworpen college waren zo positief dat Schrijvers in deze en volgende Nieuwsbrieven een paar highlights behandel. Op 27 september gaf Guus Schrijvers een definitie van business case. (zie PH,nieuwsbrief 363 op www.integratedcare.nl ). Op 3 oktober behandelde hij de vraag hoe dit begrip zich verhoudt tot de aanpalende begrippen business plan en projectplan. Op 25 oktober kwamen de doelstellingen van een business case aan de orde. Nu gaat het over het inschatten van de inkomsten van een ketenzorg programma. Hierbij gaat het om het beantwoorden van twee vragen: