Leverstamcellen als therapie voor onbehandelbare leverziekten

In het ZonMw programma Translationeel Adult StamcelOnderzoek (TASO) heeft het Tissue Repair programma binnen het leveronderzoek een grote subsidie verkregen. Het gaat om circa € 1,2 miljoen voor zes jaar voor de aanstelling van een post-doc, een AIO en een analist. Dit onderzoek wordt geleid door prof. dr. Jan Rothuizen, hoogleraar interne geneeskunde van gezelschapsdieren van de faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht.
De lever heeft een fantastisch herstelvermogen. Althans bij niet al te ernstige aandoeningen. Bij ernstige, vaak chronische, ziekten verdwijnt dat herstelvermogen. Bindweefselvorming krijgt de overhand en leverfuncties gaan teloor. De lever bevat echter ook stamcellen die zowel levercellen als cellen van de galwegen kunnen vormen. Deze cellen worden geactiveerd bij ernstige leverziekten. Over het algemeen is die activering te laat en onvoldoende sterk om patienten te redden. De centrale vraag in dit project is hoe deze stamcellen snel en veilig kunnen worden vermeerderd tot zulke aantallen dat ze de leverfunctie kunnen herstellen.

Honden kunnen daar misschien antwoord op geven. Uit vergelijkend onderzoek tussen mensen en honden blijkt dat leverziekten bij de hond vaak identiek verlopen aan de vergelijkbare humane ziekte. Zowel klinisch, pathologisch als moleculair. De wijze waarop bijvoorbeeld de leverstamcellen worden geactiveerd en gereguleerd is volledig vergelijkbaar. Voor leverziekten zijn honden daarom het meest geschikt om te bekijken of de resultaten van fundamenteel onderzoek aan celkweek en muizenmodellen ook echt klinisch toepasbaar zijn.

Bij honden kennen we een speciale vorm van hepatitis waarbij meer dan bij andere bekende ziekten de leverstamcellen massaal worden geactiveerd. Met diverse biochemische en genetische technieken is een groot aantal nieuwe signalen ontdekt die mogelijk interessant zijn voor mensen. In samenwerking met het celbiologisch laboratorium van het UMC Utrecht onderzoeken wij deze signalen in kweeksystemen van menselijke stamcellen. Ondermeer door diverse genen in de stamcellen één voor één uit te schakelen. De signalen die het meest krachtig blijken te zijn voor het activeren van de stamcellen in de lever worden getest op hun veiligheid in honden en mensen. Bijvoorbeeld om uit te sluiten dat ze een rol spelen in de vorming van tumoren.

De veilige signalen die overblijven, worden gebruikt om stamcellen uit de lever van muizen en honden te vermeerderen in het laboratorium zodat ze geschikt zijn voor stamceltransplantatie. Voortdurend worden de resultaten daarvan getoetst aan gezond humaan leverweefsel en aan leverweefsel van honden met leverziekten. Zo wordt de klinische toepasbaarheid bewaakt. De proef op de som is toepassing van stamceltransplantatie bij honden die een ernstige erfelijke leverziekte hebben die volledig identiek verloopt aan de ziekte van Wilson bij de mens – een ernstige leverziekte door de ophoping van koper. Herstel van de lever van deze zieke honden bewijst de klinische toepasbaarheid van stamcellen en maakt de techniek rijp voor toepassing bij mensen.

Klik hier voor meer informatie over het Translationeel Adult StamcelOnderzoek (TASO)

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.