Polderen slecht voor zorgautomatisering
Array
De Britse overheid implementeert een gelijkelijk toegepaste, technocratische basiszorg. Het op artsen gerichte, nationale elektronische patientendossier heeft 80% van de huisartsenpraktijken papierloos gemaakt. Deze software zou meer toegevoegde waarde hebben als de burgers ook rechten kregen, bijvoorbeeld zou het hen meer grip geven op hun life style.
Hoewel de Nederlandse politiek ook een gelijkelijk basiszorgaanbod nastreeft, verdampten de miljarden die werden geïnvesteerd in het landelijke elektronische patienten dossier zonder resultaat. De onderschatte conservatieve kracht is het polderen. Zelfs in technische zin beperkt het de zorgsector immens. Huizen mogen online inbraakinstallaties hebben, maar een kwart van de patienten ligt ter observatie opgenomen omdat de overheid tegen telemedicine is. Ook de plaatselijke praktijkautomatisering verloopt stroef, omdat alle energie verdwijnt in de verplichte aansluiting op de wereldvreemde overheidsbetalingssystemen. Absurd is bijvoorbeeld dat een vijfde van de zorgkosten wordt gemaakt door patienten met ten minste 5 ziektes, die 17 keer zo duur zijn als patienten met 1 ziekte, terwijl het ziekenhuizenbetalingssysteem slechts de zorg van maximaal 1 ziekte vergoed.
Automatisering leidde in andere markten en in andere landen tot productiviteitstijgingen. In het Indiase softwarelaboratorium van iSOFT vindt bijvoorbeeld een revolutionaire ontwikkeling plaats: intelligente gegevensontsluiting, zorgselectie op resultaten, virtuele ontmoetingen, enzovoort. Mensen kunnen zich hiermee rond sociale en biologische kernvraagstukken organiseren in broederschappen. Bijvoorbeeld kunnen zij rond een nieuw kankergen kennis en ervaring uitwisselen en voor hen individueel meer effectieve behandelingen proberen te realiseren. Vrijheid hangt zo samen met het principe van broederschap: een beginsel dat recht moet worden gedaan bij de automatisering van informatiesamenlevingen.
Broederschap is iets anders dan het Nederlandse polderen waarbij gelijkheid de boventoon voert. Het overdreven accent op gelijkheid ontneemt de burgers hun vrijheid en maakt de zorg onbetaalbaar. Het verplicht gelijkelijk beschikbaar stellen van technocratisch bepaalde middelen is alleen verdedigbaar bij sommige vaccinaties zoals tegen polio, omdat de populatiebescherming daarbij verbetert naarmate de toepassing meer algemeen is. Maar bij het vergoeden van slaappillen in het basispakket is het onnuttig. Het is een technocratische aberratie om deze pillen gelijkelijk op de bevolking toe te passen omdat proeven in het slaaplaboratorium aantonen dat zij de inslaaptijd vijftien minuten verkorten. Het probleem is dat mensen hun slapeloosheid als even ernstig blijven ervaren en de pillen hen  verslavingsdrang en verdere ernstige bijwerkingen geven.
Het stimuleren van broederschappen is een nieuwe ambtelijke werkterrein. Het vergt regulatie van de informatiesamenleving die de groepsgerichte waarden van solidariteit, vertrouwen en wederkerigheid bevordert en free riding voorkomt. Er moet kwaliteitsbewaking komen door overheidstoezicht op de publicatie van gerealiseerde zorgresultaten. De basiszorg moet goedkoper worden door grenzen te stellen aan de relevantie van middelen. Alleen zo kan de onzichtbare hand van de markt gaan werken.
Dit artikel in eerder in het FD verschenen.
