Schadelijke werking van gebromeerde vlamvertragers op het zenuwstelsel
ArrayBrandmelders veilig en gezonder dan brandvertragers
Afgelopen zaterdag werd bij Vara’s kassa aandacht besteed aan brandvertragers. Er werd onvoldoende ingegaan op de schadelijke werking van brandvertragende middelen op de gezondheid. Er is al jaren discussie over de schadelijkheid van brandvertragers. Er staat wel onomstotelijk vast dat de broomhoudende brandvertragers slecht zijn voor milieu en mens. Het onderzoek van Milou Dingemans geeft wellicht meer inzicht in de gezondheidseffecten van brandvertragers.
Vlamvertragers zijn chemische stoffen die de ontvlambaarheid van producten verminderen of vertragen. Een bepaalde categorie betreft de gebromeerde (broom-atomen bevattende) vlamvertragers, met name polybrominated diphenyl ethers (PBDEs). Hoewel deze stoffen negatieve effecten hebben op leren en gedrag bij muizen, was de schadelijke werking op het zenuwstelsel (neurotoxiciteit) aanvankelijk omstreden. Milou Dingemans heeft bij jonge muizen aangetoond dat blootstelling aan een veel voorkomende PBDE (BDE-47) ook processen remt die nodig zijn bij informatieopslag in een hersengebied dat nauw betrokken is bij leren en het geheugen, de hippocampus. Ook zijn in dit hersengebied veranderingen gevonden in hoeveelheden van eiwitten die een belangrijke rol spelen bij signaaloverdracht tussen zenuwcellen. Ook ontdekte Dingemans dat PBDEs door stofwisseling meer neurotoxisch worden. In een cellulair (proefdiervrij) model veroorzaakte BDE-47 een toename van de afgifte van dopamine, een belangrijke neurotransmitter (chemische signaalstof tussen zenuwcellen). In het lichaam wordt BDE-47 omgezet naar OH-BDE-47, dat bij veel lagere concentraties leidt tot nadelige effecten dan de oorspronkelijke stof. OH-BDE-47 zorgt onder andere voor een toename van calcium in de cel, waardoor neurotransmitters worden afgegeven.
Echter, als de hoeveelheid calcium in een cel opzettelijk werd verhoogd, zoals dat ook gebeurt bij signaaloverdracht tussen zenuwcellen, zorgde OH-BDE-47 juist voor een verlaging van de hoeveelheid calcium in de cel. Hetzelfde effect werd waargenomen na blootstelling aan hexabromocyclododecane, een mogelijke vervanger van de recentelijk uit gebruik genomen PBDEs. De gevonden resultaten wijzen erop dat stofwisseling moet worden meegenomen bij de risicobeoordeling voor mensen. Gevonden hoeveelheden PBDEs en OH-BDEs in (navelstreng)bloed worden nu nog als veilig beschouwd. Door het huidige gebrek aan kennis over hersenconcentraties, hersenontwikkeling en mengseltoxiciteit is deze blootstelling toch een reden tot zorg voor het ontwikkelende brein.
Ook de TUV Rheinland Quality stelt dat broomhoudende en chloorhoudende brandvertragers heel schadelijk zijn voor milieu en mens.
Sinds 1988 worden in Engeland meubels en matrassen geïmpregneerd met brandvertragende middelen. René Hagen is lector op het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid Nibra. Hij pleitte er in Kassa voor dat dit ook in Nederland verplicht wordt. Hagen spreekt ook namens alle brandweerkorpsen in Nederland, deze zijn verenigd in de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding. Volgens voorzichtige schattingen van Hagen -gebaseerd op Brits en Amerikaans onderzoek- leidt dit in Nederland tot een reductie van 25% van het aantal dodelijke slachtoffers van woningbranden. Toch lijken de nadelen van brandvertragers niet op te wegen tegen de voordelen. Op basis van dit onderzoek mag geconcludeerd worden dat een huis brandveiliger en gezonder is door rookmelders te installeren.
Bron: UU