Patiëntveiligheid door apps
Array
De Maastrichtse neurochirurg in opleiding Pieter Kubben staat op 1! Niet in de top veertig, maar wel als het gaat om gedownloade apps voor neurochirurgie. In totaal vonden in een jaar tijd al ruim 60.000 gratis apps hun weg naar de iPhone, Android of iPad . Dat viel ook het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde op: het interview De digitale dokter verscheen in de uitgave van 14 januari j.l.
PDA Kubben en computers waren van meet af aan twee handen op één buik. “Programmeren was al vroeg een hobby van me en als student geneeskunde heb ik bij de faculteit psychologie nog programmeer-practica begeleid”, vertelt Kubben desgevraagd. Als co-assistent maakte hij een website met neurologische casuïstiek, en tijdens een studiereis van de werkgroep E-learning van de Nederlandse Vereniging voor Medisch Onderwijs ontdekte hij hoe PDA’s de Amerikaanse en Canadese universiteiten veroverden. “Van een aantal van die toepassingen heb ik toen goedkopere versies gemaakt waarvoor ik tijdens het internationale congres ` Slice of Life’ tweemaal een prijs heb gewonnen.”
iPhone In 2008 kocht Kubben, inmiddels neurochirurg in opleiding, zijn eerste iPhone. Al snel ontdekte hij dat het aanbod neurochirurgische apps aan de karige kant was. Kubben gaat aan de slag met programmeren, en met resultaat. Er zijn inmiddels 3 gratis apps – kleine mobiele programmaatjes (applicaties) – voor de iPhone: `NeuroMind’, `Safe Surgery’ en `SLIC’. NeuroMind bevat onder andere neurologische en neurochirurgische scores, anatomische afbeeldingen en in 2011 beslissingsondersteuning.
Deze app is al bijna 40.000 maal gedownload en staat in bekende lijstjes zoals de ` Top 10 Free iPhone Medical Apps for Healthcare Professionals’ (zowel in de originele als in de geupdate versie). Safe Surgery is een app op basis van de `Safe Surgery Checklist’ van de WHO (ruim 3000 downloads) en SLIC is een beslissingsondersteunende app bij de behandeling van traumatisch nekletsel (ruim 4500 downloads).
Kubben is – uiteraard – blij verrast door het aantal downloads. “Dit soort aantallen had ik natuurlijk nooit verwacht!”, erkent hij. Dit succes maakte dat hij onlangs door het `open access’ tijdschrift Surgical Neurology International benoemd is tot ICT-redacteur, met als speciale aandachtsgebieden mobiele applicaties, beslissingsondersteuning en social media. Hiervoor ontwikkelde hij tevens een app waarmee lezers eenvoudig op de hoogte kunnen blijven van de laatste ontwikkelingen (` SNI Mobile’). NeuroMind is inmiddels ook beschikbaar voor de iPad, voor Android-telefoons en in 2011 verschijnt er een versie voor mobiel internet (de testversie is beschikbaar op neurodss.com). De iPadversie werd in één maand tijd al ruim 9.000 keer gedownload.
Statistieken De statistieken spreken voor zich: Kubben mag zich de ontwikkelaar noemen van de meest gedownloade neurochirurgische iPhone en iPad app ter wereld. “Voor wat dat waard is overigens, maar het klinkt natuurlijk wel leuk.”
Maar voor de leuk alleen getroost hij zich al deze moeite niet. Kubben is er van overtuigd dat artsen uiteindelijk niet zonder digitale hulpmiddelen kunnen. In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde zegt hij daarover: “In PubMed verschijnen meer dan 700.000 artikelen per jaar. Stel dat 0,1% voor mij relevant is, dan moet ik toch nog 2 artikelen per dag lezen. Ik vraag mij af hoeveel artsen dat doen. Er zijn natuurlijk richtlijnen, maar die zijn vaak te lang, als je de juiste richtlijn al vindt. Dat werkt dus niet. Richtlijnen moeten overzichtelijk en snel bruikbaar zijn. Daar kunnen apps en computers bij helpen.”
Behapbare beslisbomen Binnen die digitale hulpmiddelen ziet hij een grote rol voor beslissingsondersteuning op basis van richtlijnen. Zelf ontwikkelde hij een programma over perioperatieve antistolling, op basis van schema’s uit een reviewartikel van De Jong en collega’s (Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A83). Dit programma geeft op basis van risicofactoren een inschatting van het tromboserisico en een antistollingsadvies (`POAS’ is te vinden op kubben.nl/poas).
Uiteindelijk hoopt Kubben dat dit soort programma’s voor veel meer richtlijnen zullen verschijnen. `Behapbare beslisbomen, dat is waar ik naartoe wil. Wat men bij het Nederlands Huisartsen Genootschap goed begrepen heeft is dat praktische informatie vooraan hoort en referenties op de achtergrond. Maar dat geldt helaas niet voor alle richtlijnen. Die moeten we dus eerst omvormen tot een overzichtelijk, interactief stappenplan.’
Een goed voorbeeld vindt hij het aangifteprogramma van de Belastingdienst: “Dat programma kijkt welke vragen voor jou van toepassing zijn. Heb je geen aandelen? Dan sla je automatisch vraag 4a t/m 6c over. Ik denk dat dit in de geneeskunde ook zo kan. Dat je alleen die informatie te zien krijgt die relevant is voor de patient die je op dat moment ziet. Dat is hanteerbare kennis. Daar kan geen zakkaartje tegenop.”
Interviews Het volledige interview met het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde is online te lezen, alsmede eerdere interviews met iMedicalApps.com en de American Medical Association.
Pieter Kubben is te volgen via zijn weblog (DigitalNeurosurgeon.com) of via Twitter (@DigNeurosurgeon).
