Drie weeffouten in Zorgverzekeringswet
Array
In 2006 trad de Zorgverzekeringswet in werking. Onmiskenbaar heeft deze wet bijgedragen tot versterking van de eerstelijn, dankzij het abonnementstarief voor huisartsenzorg voor elke Nederlandse ingezetene. Tot 2006 gold dat alleen voor ziekenfondspatienten. Door de marktwerking, ingebouwd in deze wet, kan geen enkele zorgverzekeraar en geen enkele zorgaanbieder achteroverleunen. Ook dat is goed voor de innovatieve kracht van de zorg en een pluspunt voor de Zorgverzekeringswet. Toch zijn er drie weeffouten te onderkennen. De eerste betreft dat de marktwerking sinds 2006 wél de prijzen voor diensten van tal van zorgaanbieders lijkt te verlagen, maar niet het volume van zorg. Dit blijkt uit het slothoofdstuk van het boeiende, Engelse RIVM rapport ‘Dutch Health Care Performance Report 2010’.
In de afgelopen jaren leidde de Zorgverzekeringswet, is mijn conclusie, juist tot een groei van het volume. Het NZA rapport ‘Van Budget tot Prestatie’ bepleit zelfs het loslaten van kostenlimieten in 2015 voor de komende jaren van de ziekenhuizen. Dit is de eerste weeffout in de Zorgverzekeringswet; er had iets in moeten staan over volumebeheersing van het zorgaanbod van aanbieders.
De tweede weeffout betreft de noodzaak van zorgverzekeraars om bij dezelfde ziekenhuizen, eerstelijnsorganisaties en verpleeghuizen zorg in te kopen. De zittende en de vorige regering wijst voorkeursrelaties tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders af. De massamedia doen dat ook. Een zorgverzekeraar die de vrije artsenkeuze wil inperken, kan rekenen op grote negatieve publiciteit. Daardoor lukt het zorgverzekeraars niet zich te profileren op de door hun ingekochte zorg, aangezien ze de zorg inkopen in bij dezelfde zorgaanbieder als hun concurrent. Voor de zorgaanbieders, zoals zorggroepen voor chronische zorg, levert de inkoop door afzonderlijke zorgverzekeraars alleen maar administratieve lastenverhoging op. Dit is de tweede weeffout.
De derde is dat de Zorgverzekeringswet niet voorziet in regionale planning. Die zat vroeger bij provinciebesturen en is volledig afgeschaft. Die regionale planning staat thans hoog op de kwaliteits- en bezuinigingsagenda. Ziekenhuisfuncties zoals electieve zorg, oncologische zorg, Spoedeisende zorg, acute obstetrie en CVA-zorg moeten worden herverdeeld en geconcentreerd op bestaande regionale locaties. Voor landelijk werkende zorgverzekeraars heeft deze regionale planning geen prioriteit. Bovendien, wanneer zij het voortouw nemen, zijn zij de boodschappers van het slechte nieuws, leiden zij reputatieschade en verliezen zij verzekerden. Dit is de derde weeffout in de Zorgverzekeringswet, die nu pas boven tafel komt.
Nogmaals, de Zorgverzekeringswet moet blijven. Wellicht moet Nederland de drie weeffouten maar accepteren, een stelsel is nu eenmaal nooit ideaal. De drie weeffouten kwamen aan de orde in twee gesprekken die ik afgelopen dagen had met collega experts op het terrein van de Zorgverzekeringswet. Voordat wij voorstellen doen om de weeffouten te repareren, verneem ik graag of onze diagnose juist is. Beste lezer, herkent u wel of niet deze drie weeffouten? Stuur dan een mail naar ondergetekende op [email protected] Weet dat uw reactie wordt gepubliceerd, tenzij u aangeeft ‘niet voor publicatie’. Tot zover dit bericht.
Op vrijdag 1 juli organiseert het Julius Centrum haar jaarlijkse congres over ‘Recente nationale en internationale ontwikkelingen in onderzoek, projecten, bekostiging en beleid van ketenzorg en geïntegreerde langdurige zorg’. Een van de thema’s in de plenaire inleiding en de 22 workshops betreft de bekostiging van chronische zorg door zorggroepen en binnen de AWBZ. Hoogleraar Ab Klink en ondergetekende houden daarover plenaire inleidingen. Wilt u naar dit congres? Wilt u in één dag op de hoogte raken van alle ontwikkelingen in de langdurende zorg, inclusief de meeste recente voorgestelde transities van AWBz-zorg naar de WMO? Surf dan naar www.unitzorginnovatie.nl klik door op ‘Aankomende congressen’, lees de prachtige brochure en meld u aan.
Guus Schrijvers
