Meer orgaandonoren door betere communicatie
Array
Onderzoek naar knelpunten in de praktijk van orgaandonatie in Nederland
Betere communicatie met naasten van mogelijke orgaandonoren kan het aantal orgaandonaties verhogen. Daarom is het van belang dat ziekenhuizen ervaren en gemotiveerde mensen inzetten in donatieprocedures. Onderzoekers van Erasmus MC, iBMG en Nivel rapporteren dit aan het ministerie van VWS en de Coördinatiegroep Orgaandonatie.
In Nederland staan ruim 1300 mensen op de wachtlijst voor een donororgaan, terwijl er per jaar maar zo’n 200 tot 220 donoren zijn. Ondanks invoering van de Wet op Orgaandonatie in 1998 is er geen toename van het aantal orgaandonaties na overlijden in Nederland. In het kader van het Masterplan Orgaandonatie heeft een groep onderzoekers onderzocht op welke wijze binnen de bestaande regelgeving het aantal postmortale orgaandonaties te vergroten is.
Het grootste effect lijkt te liggen in meer toestemming van nabestaanden door verbeterde communicatie. De toestemming van nabestaanden bij niet-geregistreerde donoren blijkt te varieren tussen de 15 en 50%. Ziekenhuizen die bewust ervaren en gemotiveerde mensen inzetten om de donatievraag te stellen, blijken vaker toestemming van nabestaanden te krijgen. In ziekenhuizen met relatief veel niet-westerse allochtonen wordt het gesprek niet gemakkelijk gevoerd. Daar zijn ook minder donaties.
Tevens blijkt dat het essentieel is dat donatieprocedures systematisch worden nabesproken met alle degenen die actief betrokken zijn geweest bij een procedure en eventuele verbeteringen vast te leggen en te communiceren. De onderzoeksgroep concludeert verder dat het nodig is donatieprocedures systematisch te evalueren en verbeterpunten structureel in te voeren en de praktijk en het protocol rond hersendood beter af te stemmen.
Prof.dr. Jan IJzermans, transplantatiechirurg in het Erasmus MC, namens de onderzoekscommissie: “We moeten op zoek naar de beste communicatiestrategie. Er bestaan wel meningen over, maar er is nog nauwelijks onderzoek naar gedaan. Ik kan me voorstellen dat we kunnen leren van artsen of verpleegkundigen die in de praktijk succesvol zijn in gesprekken over orgaandonatie. Een deel van hun succes zal liggen aan hun persoonlijkheid, maar wellicht zitten er elementen in hun aanpak die anderen kunnen overnemen of waarvan ze kunnen leren om ook succesvoller te communiceren met nabestaanden. Het is belangrijk om hier onderzoek naar te doen.â€
Het instituut Beleid & Management Gezondheidszorg van de Erasmus Universiteit, het NIVEL (Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg) en Erasmus MC deden onderzoek naar de praktijk van orgaandonatie in ziekenhuizen. De onderzoekers zochten naar aanknopingspunten om het aantal orgaandonaties te kunnen vergroten. Het onderzoek is verricht in opdracht van het ministerie van VWS.
Het rapport is integraal te downloaden vanaf de websites van de Nederlandse Transplantatie Stichting, www.transplantatiestichting.nl; Erasmus MC, www.erasmusmc.nl, NIVEL, www.nivel.nl en instituut Beleid & Management Gezondheidszorg, www.ibmg.nl
