Hoe reageren mensen op onrecht en trauma?
Array
VU organiseert lezingen ‘Coming to Terms with Injustice’
De Vrije Universiteit Amsterdam organiseert op 23 en 24 juni twee seminars waarin de vraag centraal staat hoe mensen reageren op onrecht in de maatschappij en de daaruit voortvloeiende trauma’s. De vijf lezingen gaan over de relatie tussen religie enerzijds en onrecht en trauma anderzijds in onder meer de strafwerkkampen in Siberie, in de Joegoslavische oorlogen, en in het conflict tussen Israel en de Palestijnen.
Strafwerkkampen
In Europa worden de verschrikkingen in Auschwitz vaak gebruikt om te reflecteren op religie in combinatie met onrecht en trauma. Hoe kijken mensen naar God als ze zich in een onmenselijke situatie bevinden? In de Oosters-orthodoxe religie in de voormalige Sovjet-Unie bestaat die reflectie niet over bijvoorbeeld de strafwerkkampen in Siberie. Katya Tolstaya zal een kritische aanzet geven om deze reflectie in Orthodoxe theologie mogelijk te maken.
Joegoslavie
In het voormalig Joegoslavie werden ‘broederschap en eenheid’ jarenlang door dictator Tito opgelegd, waardoor de spanningen tussen bevolkingsgroepen jarenlang werden onderdrukt. Toen Joegoslavie uiteenviel kreeg de multi-etnische bevolking opeens met een andere realiteit te maken: oorlog. Na de Joegoslavische oorlogen kregen de bevolkingsgroepen wederom met de nieuwe realiteit van vrede te maken. Die realiteit heeft ook nu nog invloed op bijvoorbeeld de positie van Servie binnen Europa. Mattijs van de Port stelt de vraag: wat te doen met deze verschillende waarheden?
Morele rechtvaardigheid
Volgens Judith van den Boogert is wederzijds begrip tussen de Israeliers en de Palestijnen cruciaal om tot een oplossing voor het conflict te komen. Maar ook een gevoel van morele rechtvaardigheid is vereist om de eenheid tussen beide bevolkingsgroepen te herstellen. Dat betekent dat beide groepen elkaar moeten gunnen wat ze zichzelf zouden gunnen. Op die manier kunnen sociale structuren veranderen, wat uiteindelijk beter zal zijn voor iedereen.
Palestijnse christenen
Janneke Stegeman zal spreken over hoe Palestijnse christenen kijken naar de passages in de Bijbel over het Beloofde Land. Israeliers interpreteren het Oude Testament vaak letterlijk, op basis waarvan ze hun claim voor hun huidige grondgebied – het Beloofde Land – voor een belangrijk deel baseren. Voor Palestijnse christenen is het Beloofde Land meer te vergelijken met een soort hiernamaals, en niet zozeer met een huidig grondgebied op aarde. Toch vinden steeds meer Palestijnse christenen dat ook zij, theologisch gezien, recht hebben op eigen grondgebied.
Spiritualiteit
Naar aanleiding van onrecht en de daaruit voortvloeiende trauma’s gaan mensen vaak op zoek naar religie en spiritualiteit. Mensen die trauma’s hebben door onrecht, stellen zichzelf vragen over goddelijke soevereiniteit en menselijke afhankelijkheid. Tegelijkertijd hebben ze vragen over goed en kwaad, en dat roept weer vragen op over oordeel en verzoening. Ruard Ganzevoort zal bespreken hoe deze spiritualiteit is te verkennen in de stigmata.
