De controversie tussen een idealistische zorgcultuur en die commercialisatie die marktwerking heet
Array
Als ondernemer in de zorg en in de fysiotherapeutische zorg in het bijzonder heb ik vrijwel dagelijks te maken met de controversie die in de titel wordt geschetst. Ik zal meteen zeggen dat ik als ondernemer de marktwerking toejuich, het biedt kansen aan mensen zoals ik – ondernemers – die in proberen te spelen op de bekende gaten in de markt, die de ambitie hebben om hierin te floreren en (want zo is het ook) hier geld aan willen verdienen.
De marktwerking is ingevoerd om vraag en aanbod dichter bij elkaar te brengen, kosten te verlagen en efficientie te vergroten, het behalen van dit soort doelen vergt echter competenties waarover veel zorgverleners niet beschikken. Zoals uit de titel blijkt ben ik van mening dat veel zorgverleners als student met een – in zekere mate – idealistisch doel kiezen om zorgverlener te worden. Zorg verleen je tenslotte niet aan jezelf maar aan een ander, hoewel het geen liefdadigheid is (er zijn erg goed betaalde zorgverleners) geloof ik dat een zekere mate van idealisme nodig is om dit werk met plezier te kunnen doen. Ik doel daarbij op een sociaal verantwoordelijkheidsgevoel, een bepaalde drang om dag in dag uit de problemen van een ander zo goed mogelijk te kunnen verlichten, een stukje naastenliefde voor alle mensen die bij jou onder behandeling komen. Ik denk dat dit ingredienten zijn voor een goede zorgverlener, iemand die werkt vanuit het belang van een ander in plaats vanuit zijn eigen belang. Dit zijn echter geen ingredienten die bijdrage aan het succes van de marktwerking. Hiervoor is een commerciele visie nodig, een harde zakelijke mentaliteit, een drang om het zorgproces in jouw onderneming zo kostenefficient mogelijk in te richten, omdat je dan de grootste winstmarges haalt.
De vraag is waar op dit moment de realiteit ligt en of het haalbaar is om de marktwerking daadwerkelijk het effect te laten hebben wat het beoogd, en misschien is de kern van dit alles wel de vraag of de patient hier nou daadwerkelijk beter van wordt. Ik ben een voorstander van marktwerking, ik geloof dat op mijn vakgebied – de fysiotherapie – processen inderdaad een stuk efficienter kunnen worden ingericht en dat nieuwe initiatieven in de zorg kostenbesparend en resultaatverhogend kunnen werken. Om dit te laten werken is er echter een cultuur verandering nodig.
Voor de marktwering in de zorg is een cultuur nodig waarbij zorgverleners elkaar daadwerkelijk op klantniveau beconcurreren. Dit betekent dat prijs en kwaliteit daadwerkelijk een rol gaan spelen en er geïnvesteerd moet worden in niet direct zorggerelateerde factoren om maar de klant tevreden te houden, het zogenaamde kopje koffie in de wachtkamer. Dit vergt zakelijke ondernemers met een commerciele denkwijze in plaats van een ideele. Het karakter van behandelingen zal dan verschuiven van intensief individueel naar meer groepsbehandeling en zelfzorg, producten waarbij de totale kosten voor de verzekeraar omlaag schieten en de winstmarge voor de ondernemer omhoog want minder personeelskosten. Dit druist echter in tegen het natuurlijke instinct van veel zorgverleners.
Maar niet alleen onder zorgverleners is een cultuur verandering nodig. Ook zorgverzekeraars zullen in deze cultuur verandering mee moeten. Contracteren moet een keuze worden, een keuze die (financieel) succes oplevert maar ook een keuze die simpelweg niet iedereen kan maken. Strenge eisen moeten ervoor zorgen dat zorgverleners die onder de maat presteren ook daadwerkelijk uitgeselecteerd worden, dit is de consequentie van een vrije markt. Hiervoor moet de zorgverzekeraar veel meer tijd in contractering gaan steken, standaardcontracten kunnen in de prullenbak, zorgverleners die taylor-made zorg leveren moeten ook een taylor-made contract krijgen. In de vrije markt moet elk tarief en elk initiatief onderhandelbaar zijn. Als ik in mijn praktijk op maandag een nieuwe product ontwikkel waarmee ik het zorgproces efficienter inricht wil ik op dinsdag de zorgverzekeraar hiervan overtuigen en op woensdag een tarief af spreken in plaats van te horen dat binnen het huidige systeem geen plek is voor zulke gedetailleerde afspraken.
We kunnen dus concluderen dat het slagen van de marktwerking nog ver weg is, dat wil niet zeggen dat het op dit moment nog geen mogelijkheden biedt, het tegenovergestelde zelfs. Maar om het in zijn totaliteit een succes te laten zijn moeten echter vele stappen gezet worden. Dit betekent een cultuur verandering, een geheel nieuwe organisatorische structuur en sterk aangepaste details, tot aan de polissen van aanvullende verzekeringen toe. De vraag is of dit uiteindelijk realistisch is, of de groep commercieel ingestelde zorgondernemers niet te klein en machteloos is ten opzichte van de idealisten en of de investering die zorgverzekeraars moeten doen in hun organisatie en die zorginstellingen moeten doen in zakelijke managers en onderhandelingskwaliteit wel opweegt tegen het resultaat. En uiteindelijk natuurlijk: of de patient hier nou beter van wordt.
Persoonlijke Opinie
