Verklaring van de EU en haar lidstaten over Wereldaidsdag
Array
1. Vandaag, op Wereldaidsdag 2011, gedenken de Europese Unie en haar lidstaten samen met mensen van over heel de wereld familieleden, vrienden en geliefden die aan aids zijn gestorven en herhalen zij dat zij allen die met hiv leven en allen die door de epidemie worden getroffen, zullen steunen.
2. Dit jaar is het een speciale verjaardag. 30 jaar geleden hoorde de wereld voor het eerst over hiv en aids. In december 1981 werden de eerste gevallen van aids ontdekt. 30 jaar strijd en persoonlijke opoffering van miljoenen mensen, 30 jaar waarin meer dan 30 miljoen levens verloren gingen en 16 miljoen kinderen aidswezen werden. Hiv en aids hebben alle landen en ontelbare gemeenschappen en families getroffen. Vandaag leven wereldwijd naar schatting 33,3 miljoen mensen met aids en dagelijks doen zich meer dan 7000 nieuwe besmettingen voor, vooral bij mensen in landen met een laag of middeninkomen.
3. Die 30 jaar werd evenwel ook gekenmerkt door een ongekende mate van inzet en partnerschap. De reactie op hiv heeft ons veel geleerd over het belang van partnerschap, dialoog en de centrale plaats van de mensenrechten en de menselijke waardigheid. Er is indrukwekkende vooruitgang geboekt, die wereldwijd heeft geleid tot een daling van het aantal nieuwe hiv-besmettingen met bijna 20% in de voorbije tien jaar en een daling van het aantal aidsdoden met bijna 19% in de periode 2004-2009.
4. De grootste vorderingen zijn geboekt in de zwaarst getroffen landen van Sub-Sahara Afrika, waar tweederde van alle mensen met hiv woont. De Europese Unie is trots bij te dragen tot deze uitzonderlijke resultaten in het kader van de wereldwijde reactie op hiv/aids, en deel te nemen aan een collectieve inspanning van krachtige partners zoals het VN-aids-programma, de WHO, het Wereldfonds, de UNITAID, hiv-/aidspatienten en het maatschappelijk middenveld. In 2010 maakte de bijdrage van de Europese Unie aan het Wereldfonds ter bestrijding van hiv/aids, tuberculose en malaria, zijnde 1,493 miljard dollar (voor de Europese Commissie en de lidstaten van de EU samen), 53% van de totale bijdragen uit. Meer dan acht miljoen mensen in landen met een laag of een middeninkomen hebben echter nog altijd geen toegang tot daadwerkelijke behandeling, en nog steeds zijn er meer nieuwe infectiegevallen dan mensen die aan een behandeling beginnen. Dat betekent dat hiv en aids nog steeds een grote belemmering voor ontwikkeling vormen in die landen.
5. In zeven landen, waarvan vijf in Oost-Europa en Centraal-Azie, is de incidentie van hiv tussen 2001 en 2009 met meer dan 25% toegenomen. De EU zal via haar partnerschap met landen haar inspanningen opvoeren om deze onaanvaardbare situatie aan te pakken, en daarbij oproepen tot dringende verbetering van de preventieprogramma’s en -diensten op regionaal en nationaal niveau die kunnen leiden tot het elimineren van hiv en aids.
6. De EU zal een beslissende rol spelen door haar leiderschap in de reactie op hiv en aids te versterken en door de institutionele reactie van de EU beter af te stemmen op de veranderende context van hiv op mondiaal en Europees niveau. De uitdaging bestaat er nu in aids hoog op onze agenda te houden en de acties op mondiaal, regionaal, nationaal en lokaal niveau om een eind te maken aan de epidemie, te versnellen.
7. De EU is verheugd over de algemene evaluatie van de vorderingen met betrekking tot de toezegging inzake het verwezenlijken van alle millenniumdoelen van 2000 en de ambitieuze doelstellingen voor 2015 die zijn vastgelegd in de politieke verklaring over hiv/aids: Intensifying our Efforts to Eliminate HIV/AIDS (intensivering van onze inspanningen om hiv/aids te elimineren), die in juni 2011 door de bijeenkomst op hoog niveau over aids van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties is aangenomen. Die doelstellingen zullen ons dichter brengen bij een wereld zonder nieuwe hiv-besmettingen, zonder aidsdoden en zonder discriminatie. De EU steunt samen met de aids-gemeenschap en de wereld daarbuiten de “Getting to Zero”-strategie van het VN-aids-programma en grijpt de Wereldaidsdag aan om te herhalen dat zij haar deel van de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid om een eind te maken aan hiv op zich zal nemen.
8. Wij herhalen dat de EU werk zal maken van de doelstellingen voor 2015, namelijk ervoor zorgen dat 15 miljoen mensen met aids een antiretrovirale behandeling krijgen, het aantal gevallen van besmetting door seksueel contact en van verspreiding onder drugsspuiters halveren, de hiv-overdracht van moeder op kind elimineren en de aidsgerelateerde kraamvrouwensterfte aanzienlijk terugdringen.
9. De EU beklemtoont dat preventie de efficientste manier is om de hiv-epidemie een halt toe te roepen. Wij zorgen voor preventiestrategieen die empirisch onderbouwd zijn, een rechtenbenadering volgen en integraal zijn, en stoelen op begrip van de plaatselijke context, steeds met volledige eerbiediging van de mensenrechten, waarbij intensiever gebruikt moet worden gemaakt van de bestaande preventiemethoden en het gebruik van nieuwe preventiemethoden en technologieen moet worden gestimuleerd.
10. De EU blijft bezorgd over de kwetsbaarheid van vrouwen en meisjes voor hiv-besmetting ten gevolge van fysiologische, economische en sociale factoren, genderongelijkheid en gendergerelateerd geweld. Meer dan 50% van alle mensen ter wereld met hiv zijn vrouwen en meisjes, en hiv en aids blijven de voornaamste oorzaak van morbiditeit en sterfte onder vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Daarom zal de EU acties ter bevordering van genderbewuste benaderingen, gendergelijkheid en meer autonomie voor vrouwen alsook vrouwenrechten versterken, zodat zij met name beschermd worden tegen onveilige seks, vooral in verband met de bestrijding van mensenhandel en alle vormen van seksuele uitbuiting. Tevens moet speciale aandacht uitgaan naar het stimuleren van verantwoordelijk gedrag, met name bij mannen.
11. De EU onderstreept dat bijzondere aandacht moet worden besteed aan belangrijke bevolkingsgroepen die een groter risico lopen, waaronder mannen die seksueel contact hebben met mannen, drugsspuiters, migranten, gevangenen, etnische minderheden, sekswerkers en hun klanten. Dikwijls zijn deze bevolkingsgroepen gemarginaliseerd en moeilijk te bereiken, waardoor zij kwetsbaarder zijn voor hiv. In dit verband stellen wij ook met bezorgdheid vast dat de meeste jongeren nog steeds beperkte toegang hebben tot programma’s voor seksuele en reproductieve gezondheid die informatie, vaardigheden, diensten en maatschappelijke steun bieden. Het is van essentieel belang te voorzien in brede toegang tot zorgvuldig op maat gesneden programma’s, diensten en producten voor preventie, waaronder vertrouwelijk testen op en adviseren over hiv, betaalbare condooms van goede kwaliteit voor mannen en vrouwen, uitgebreide seksuele opvoeding en informatie, programma’s ter beperking van de schadelijke gevolgen van hiv en alle andere beschikbare preventieve maatregelen.
12. Bij de planning van hiv-zorg en -preventie mogen wij de preventie en behandeling van soa’s, hepatitis B en C en tuberculose niet uit het oog verliezen. Wij doen een oproep voor meer samenwerking, integratie van hiv- en aidsprogramma’s in de primaire gezondheidszorg en diensten, met inbegrip van seksuele en reproductieve gezondheid, en de versterking van preventie- en behandelingsprogramma’s en -diensten teneinde al die aandoeningen het hoofd te kunnen bieden.
13. De EU onderkent dat er meer mensen met hiv of aids moeten worden betrokken bij alle aspecten van de planning, uitvoering en bewaking van beleid, strategieen en programma’s inzake preventie en steun. Wij zijn ons bewust van de cruciale rol van niet-gouvernementele organisaties, ook die welke worden geleid door mensen en gemeenschappen die door hiv zijn getroffen, bij het ondersteunen van de nationale en lokale reacties op hiv en aids.
14. De EU is ingenomen met de aanzienlijke vooruitgang die is geboekt met de toegankelijkheid van antiretrovirale behandelingen (ARV), maar wijst met bezorgdheid op de ongelijke verbreiding daarvan in de verschillende regio’s. Vandaag krijgen in landen met een laag of middeninkomen meer dan 6,5 miljoen mensen een antiretrovirale behandeling, terwijl nog meer dan 8 miljoen in aanmerking komenden nog op behandeling wachten. Recente wetenschappelijke gegevens over de doeltreffendheid van antiretrovirale geneesmiddelen bij de preventie van hiv verbreden de mogelijkheden voor preventie en kunnen de reactie tegen aids versterken. Wij willen ons streven naar universele toegang tot ARV-behandeling, verzorging en ondersteuning van hiv- en aidspatienten benadrukken, alsook het belang van nationale verantwoordelijkheid en investeringen in dit verband, met eerbiediging van de waardigheid, rechten en vrijheden van de besmette personen.
15. De EU is ingenomen met het feit dat het aantal nieuwe hiv-besmettingen door overdracht van moeder op kind aanzienlijk is afgenomen. Wij blijven ons inzetten voor volledige preventie van hiv-overdracht van moeder op kind, teneinde hiv-besmettingen onder kinderen te elimineren en hun moeders in leven te houden.
16. De EU bevestigt dat alle mensen met hiv of aids, vooral kinderen en jongeren, optimale verzorging, behandeling en ondersteuning moeten krijgen. Wij herhalen dat hiv/aids en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRHR) moeten worden geïntegreerd in het beleid en de programma’s op lokaal, nationaal, regionaal en internationaal niveau. De lidstaten moeten mensen met hiv of aids beschermen tegen discriminatie, stigmatisering en verlies van rechten en vrijheden. De EU bevestigt ook haar inzet en steun voor het wegnemen van beperkingen op binnenkomst, verblijf en vestiging voor mensen met hiv, alsmede voor het uit het strafrecht halen van homoseksualiteit en het intrekken van wetten met een punitief karakter, die noch een adequate reactie op de epidemie, noch de juiste ondersteuning van kwetsbare groepen vormen.
17. De EU onderkent dat het in tijden van financiele crisis van cruciaal belang is de beschikbare middelen optimaal aan te wenden, ook wat betreft activiteiten inzake gezondheidsbevordering en preventie. Daarom zetten wij sterk in op het doelmatiger en doeltreffender maken van de lopende programma’s en diensten, en op versterking van de nationale gezondheidsstelsels en de menselijke middelen die nodig zijn voor het verstrekken van gezondheids-, onderwijs- en sociale diensten, die van vitaal belang zijn voor een doeltreffende hiv-preventie,
-behandeling, -verzorging en -ondersteuning.
18. Alleen als wij ons werk voortzetten, en daarbij meer doeltreffende kwalitatieve maatregelen nemen en de bestaande verschillen op alle gebieden wegnemen, zullen de Europese Unie in haar geheel en elk van haar lidstaten sterk kunnen bijdragen tot het terugdringen van nieuwe infecties, stigmatisering, discriminatie en overlijden ten gevolge van aids.
bron: European Union
