Zorgpakket 4 van AWBZ naar Wmo: tasten in het duister

Array

Zij kunnen niet voor zichzelf zorgen. Zij kunnen geen gesprek voeren. Herkennen tijd en omgeving niet meer. Veel van deze mensen wonen in verzorgingshuizen en in instellingen voor mensen met een verstandelijke handicap.

Eigen bijdragen

De AWBZ betaalt hun verblijf, begeleiding en verzorging. Zij vallen in wat heet zorgzwaartepakket vier. De regering wil dat pakket vier in 2014 of 2015 overhevelen naar de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. (Wmo). Maar verblijf moeten de bewoners voortaan zelf betalen. En ook de eigen bijdragen voor begeleiding en verzorging gaan omhoog. Die worden zo hoog voor rijke mensen, dat die goedkoper zelf begeleiding en zorg kunnen inkopen. Mensen die nu al in een instelling of verzorgingshuis verblijven mogen van de oude AWBZ regeling gebruik blijven maken.
Guus-Schrijvers-200x194Ik zie goede en slechte kanten aan dit voorstel: Het voorstel past in het denken om zo lang mogelijk thuis te blijven en zorg in de buurt te verlenen. Sinds twintig jaar daalt het aantal plaatsen in verzorgingshuizen zowel absoluut als per 1.000 75-plussers. Dit voorstel stimuleert deze trend.

Ontbrekend onderzoek
Wat ik slecht vind is dat er geen onderzoek plaats vindt naar de gevolgen ervan. Hoeveel mensen in instellingen krijgen pakket vier? Hoe is dat verdeeld over Nederland? Wat is de in- en uitstroom van patiënten/cliënten van verzorgingshuizen en instellingen voor gehandicaptenzorg? Hoeveel zouden een hogere eigen bijdragen kunnen betalen? Wie kan zelf huur betalen? Zonder deze getallen is de transitie van pakket vier naar de Wmo tasten in het duister. Ik spreek hierover op het congres over recente ontwikkelingen in de AWBZ en Wmo op het terrein van bekostiging, keukentafelgesprekken, bezuinigingen en indicatiestelling. Dit congres wordt georganiseerd door de Julius Academy op vrijdag 5 april 2013, in De Reehorst te Ede. Wil jij naar dit congres? Klik dan hier.

Guus Schrijvers

Guus Schrijvers, Oud-Hoogleraar Public Health & Gezondheidseconoom

Guus Schrijvers (getrouwd met Els Zwaan, drie kinderen) werd op 24 juni 1949 geboren in Amsterdam als zesde kind in een katholiek onderwijzersgezin. Na het gymnasium B diploma behaald te hebben(1967) ging hij in Amsterdam economie studeren. Hij studeerde cum laude af (1973) bij prof. Wim Duisenberg op de na-oorlogse conjunctuurgolven en bij prof. Joop Hattinga Verschure op zelfzorgafdelingen in ziekenhuizen. In 1980 promoveerde hij in Maastricht op het onderwerp regionalisatie en financiering van de Engelse, Zweedse en Nederlandse gezondheidszorg. Een stelling uit zijn proefschrift werd zijn levensmotto: wie de kleine structuren niet eert, maakt de grote structuren verkeerd.

Hij promoveerde bij de grondlegger van de Nederlandse gezondheidseconomie prof. Lou Groot en bij genoemde Hattinga Verschure. Van 1974 -1984 was Schrijvers lid van de Gemeenteraad van Utrecht voor de Partij van de Arbeid. Hij ‘deed’ daar portefeuilles zoals Volksgezondheid, Welzijn, Cultuur en Financiën. Op 1 juni 1987 werd Schrijvers samen met prof. Joop van Londen hoogleraar Public Health bij de Medische Faculteit Utrecht. Dat betekende voor hem een switch van macro onderwerpen zoals de inrichting van het verzekeringsstelsel naar kleinschalige projecten zoals educatie van diabetespatiënten.

Uit een interview uit 1987 komt het citaat: ‘als de faculteit mij vraagt voor deze leerstoel, wil ik wat betekenen voor de faculteit. Dan geef ik de macro-onderwerpen op.’ Samen met Van Londen richtte hij zich in 1987 op innovaties in de thuiszorg en op ketenzorg bij chronische zieken. Later zou het die activiteiten onder de vlag disease management bundelen. Tien jaar kwam de belangstelling voor ketens in de spoedzorg erbij. Zijn kennis op dit terrein bundelde hij in het boek Moderne Patiëntenzorg in Nederland, dat hij in 2002 samen met de plaatsvervangend hoofdinspecteur drs. Nico Oudendijk voor de gezondheidszorg schreef.

Vanaf het eerste begin had het bevorderen van het onderwijs in de Sociale Geneeskunde en de Volksgezondheid zijn grote aandacht. Toen Van Londen en hij begonnen was er helemaal niets op dit terrein. Schrijvers: ‘Een grote triomf ervoer ik op 2 april 1994 toen na zeven jaar trekken en duwen de eerste medische studenten bij een GGD en een Arbodienst een verplicht co-schap Sociale Geneeskunde liepen.’

In 1999 kwam een nieuw curriculum voor de medische studenten tot stand. Tropenjaren volgden tot 2006 voor hem en zijn collega dr. Gerdien de Weert om alle uitbreidingen van het sociaal geneeskundige onderwijs bij te benen. Zijn collegestof bundelde hij in 1997 en na verschillende drukken in 2002 in het boek Een kathedraal van Zorg en in de Engelse variant daarvan Health and Health Care in the Netherlands.

Per 1 juli 2007 gaan de onderzoeksactiviteiten van Schrijvers over in de Unit Innovaties in de Zorg binnen het Julius Centrum, dat hij in 1996 met collega prof. Rick Grobbee oprichtte. Zijn aandacht blijft liggen bij Disease Management en Spoedzorg. Schrijvers: ‘Ik begrijp nog steeds niet helemaal hoe die kleine structuren binnen Disease management en spoedzorg precies functioneren. Er is tegenwoordig ook veel uitwisseling met collega’s in Noord Amerika en elders in Europa. Dat verrijkt het inzicht in hoge mate. Elk land is op dit terrein een laboratorium voor een ander land..Voorlopig heb ik mijn handen vol aan de nieuwe Unit. Toch zou ik nog twee boeken willen schrijven.Het ene krijgt als titel, De gemoderniseerde kathedraal van zorg. Het tweede boek moet gaan over ondernemersschap en gelijke toegang tot de zorg. Beide zijn belangrijk maar o zo moeilijk te combineren. Hierbij zou ik de kennis van macro econoom weer kunnen gebruiken.’

Als oud hoogleraar Public Health en gezondheidseconoom bij het UMC Utrecht. geeft hij met zijn nieuwe boek ‘Zorginnovatie volgens het Cappuccinomodel.’ zijn visie hoe de gezondheidszorg eruit zou kunnen zien in een maatschappij met schaarste aan zorg. Het boek is bestemd voor het middenkader van zorgorganisaties. Naast schrijver van boeken en artikelen over de gezondheidszorg is Guus lid van enkele stuurgroepen en begeleidingscommissies en geef ik lezingen en workshops.

Guus Schrijvers is voor voordrachten, dagvoorzitterschappen, interviews en onderzoeksopdrachten te bereiken via [email protected] en telefonische via zijn secretaresse Annet Esser op telefoonnummer 030 250 9359.

Recente artikelen