Insulinecellen kunnen hun identiteit compleet veranderen
ArrayHormoonproducerende cellen in de alvleesklier blijken een metamorfose te kunnen ondergaan. Cellen die insuline maken veranderen in glucagonfabriekjes. Die ontdekking beschrijven LUMC-onderzoekers in wetenschappelijke tijdschrift Diabetes.
Insulineproducerende bètacellen kunnen in alfacellen veranderen die het hormoon glucagon maken. “Een onverwachte bevinding”, aldus Eelco de Koning, hoogleraar Diabetologie in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). De onderzoekers zagen dit verschijnsel in het lab tijdens onderzoek aan de eilandjes van Langerhans, celgroepen in de alvleesklier waar de hormonen insuline en glucagon worden geproduceerd.
Blaasjes
“De eilandjes die we bekeken bleken opeens relatief meer alfacellen te bevatten. We konden uitsluiten dat dit komt doordat ze zich delen, of doordat de bètacellen afsterven”, aldus De Koning. “Door bètacellen een fluorescerend label te geven konden we zien hoe ze in plaats van blaasjes met insuline nu blaasjes met glucagon bevatten. Het werden dus alfacellen maar nog wel met enkele kenmerken van bètacellen.”
Verergering diabetes voorkomen
De ontdekking door eerste auteur van het artikel Siebe Spijker is bijzonder omdat volwassen cellen meestal niet meer van functie veranderen. Veel vragen staan nog wel open: hoe en waarom gebeurt deze metamorfose precies? De Koning: “We weten nog veel niet, maar deze vondst is zeer interessant. Als we dit begrijpen kunnen we wellicht ook de andere kant op: van alfacellen insuline-producerende bètacellen maken. Dat is belangrijk voor celtherapie. En patiënten met type 2 diabetes hebben te hoge glucagonspiegels. Er zijn aanwijzingen dat zij veel alfacellen hebben. Dat zou kunnen komen doordat een deel van hun bètacellen zich omvormt tot alfacel. We bekijken nu of daar in de eilandjes van deze patiënten aanwijzingen voor te vinden zijn.”
Insuline en glucagon
In de alvleesklier komen eilandjes van Langerhans voor met daarin onder meer cellen die insuline en glucagon maken. Glucagon zorgt ervoor dat de suikerspiegel in het bloed stijgt. Insuline vermindert juist de hoeveelheid suiker in het bloed. Diabetespatiënten maken te weinig insuline aan en kampen daardoor met te hoge suikerspiegels, wat schadelijk is voor de bloedvaten.
Het onderzoek is gefinancierd door de Bontius Sichting, het Diabetes Fonds en stichting DON.
Bron: UMC St Raboud