Veel depressieve ouderen eenzaam
Array
Een flink deel van de ouderen met depressieve klachten voelt zich ook eenzaam. Deze ouderen zijn er qua geestelijke gezondheid slechter aan toe dan depressieve ouderen die zich niet alleen voelen. Dat laten Ilse van Beljouw (VUmc) en haar collega’s zien in het blad International Psychogeriatrics (2014; epub 9 april).
Diverse onderzoeken wijzen op een verband tussen eenzaamheid en depressie, maar de precieze aard van deze relatie is niet bekend. Om uit te vogelen wat eenzaamheid precies doet met depressieve ouderen, bestudeerden Van Beljouw et al. uit 18 huisartspraktijken en 1 thuiszorginstelling 249 depressieve 65-plussers. Deze ouderen werkten bij aanvang van de studie mee aan een telefonisch interview en vulden 2 jaar lang op een aantal momenten vragenlijsten in. 24 ouderen werkten mee aan aanvullende interviews.
Van de 249 ouderen met depressieve klachten waren er 217 eenzaam (87,8%). Bijna de helft (n = 121) voelde zich zeer eenzaam. Eenzame ouderen hadden ernstigere depressieve klachten, vaker een klinische depressie, een (eerder) gebrek aan plezier en meer angstgevoelens. De eenzame deelnemers rapporteerden ook een lagere kwaliteit van leven.
Ook uit de kwalitatieve interviews kwam een associatie tussen depressie en eenzaamheid naar voren. De meeste zeer eenzamen schreven hun depressieve klachten toe aan hun eenzaamheid of aan beperkingen van hun sociale netwerk: ‘Ik heb niemand meer. Dat maakt me somber.’ De meeste ouderen vonden het logisch dat zij zich eenzaam voelden, omdat hun sociale netwerk veranderd was door sterfgevallen, verhuizingen of omdat zij sporadisch contact hadden met hun kinderen: ‘Ik ben teleurgesteld in mensen. Ook in mijn eigen kinderen. Ik zie ze zelden.’ De meeste eenzame ouderen gaven aan dat zij behoefte hadden aan een luisterend oor, terwijl ouderen die niet of een beetje eenzaam waren een belangrijke rol voor zichzelf weggelegd zagen. Zij wilden graag leren hoe ze met emotionele problemen om moeten gaan en wilden graag ervaringen uitwisselen met lotgenoten.
De auteurs hopen dat artsen ook informeren naar eenzaamheid als zij depressieve klachten met patiënten bespreken.
Bron: NTvG/Lucas Mevius
