Positieve onderzoeksresultaten niet vaker gepubliceerd dan negatieve

De resultaten van medisch-wetenschappelijk onderzoek kunnen worden vertekend door het selectief publiceren van gegevens. Onderzoekers van het Radboudumc onderzochten of de kans op publicatie in medische tijdschriften wordt beïnvloed door positieve of negatieve onderzoeksresultaten in het ingediende manuscript. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, heeft ‘negatief’ onderzoek net zoveel kans op publicatie dan ‘positief’ onderzoek, schrijven ze in een artikel in PLOS ONE.

Verstoringen in het publicatieproces kunnen de resultaten van wetenschappelijk onderzoek vertekenen. Een voorbeeld kan dit proces, dat in goed Nederlands ‘publicatiebias’ wordt genoemd, verduidelijken.
Stel dat wetenschappers niet graag willen publiceren over onderzoek dat geen interessante resultaten oplevert of dat niet voldoet aan de verwachtingen. Dan kunnen tien onderzoeken die vaststellen dat een pil geen effect heeft ongepubliceerd blijven liggen, terwijl het ene onderzoek met positieve resultaten wél wordt gepubliceerd. Het gevolg is, dat de effecten van die pil overschat worden.

Selectieve selectie?
Publicatiebias kan op diverse manieren ontstaan. Vaak wordt publicatiebias toegeschreven aan onderzoekers en sponsors die studies met negatieve resultaten niet opsturen naar tijdschriften, maar selectieve publicatie kan bijvoorbeeld ook optreden nadat artikelen zijn ingediend bij tijdschriften.

In een artikel in PLOS ONE beschrijven wetenschappers van het Radboudumc wat de invloed is van studieresultaten (positief of negatief) op de beslissing van tijdschriftredacties om de resultaten van geneesmiddelonderzoek te publiceren. Anders geformuleerd: wordt een artikel met positieve resultaten eerder geselecteerd en gepubliceerd dan een artikel met een negatieve uitkomst? Ook werd onderzocht of het percentage van studies met positieve resultaten verschilde per studiesponsor (heeft farmaceutische industrie of non-profit meer positieve resultaten) en of sponsoring van invloed was op de kans op publicatie (wordt meer gepubliceerd van non-profit dan van farmaceutische industrie).

Redactionele keuzes
Drie onderzoekers van het Radboudumc – Marlies van Lent, John Overbeke en Henk Jan Out – bekeken manuscripten die tussen januari 2010 en april 2012 voor publicatie werden aangeboden aan de medische tijdschriften British Medical Journal, Annals of the Rheumatic Diseases, British Journal of Ophthalmology, Gut, Heart, Thorax, Diabetologia en Journal of Hepatology. De manuscripten met resultaten van gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek naar de werking van geneesmiddelen werden geselecteerd (472 artikelen), wat drie procent van de in totaal bijna 16.000 ingediende manuscripten opleverde. Een vijfde van de aangeboden geneesmiddelenstudies (98 artikelen) werd uiteindelijk gepubliceerd. Van de ingediende manuscripten hadden er 287 (60.8%) positieve resultaten en 185 (39.2%) negatieve resultaten. Negatieve studies werden even vaak gepubliceerd als positieve studies.

Invloed sponsoring
Voor de financiering maakten de onderzoekers een onderscheid tussen niet-industrie, door  industrie ondersteunde en door industrie gesponsorde studies. Onderzoeksleider Henk Jan Out: “Deze drie groepen hadden in respectievelijk 65, bijna 50 en 70 procent van de gevallen positieve onderzoeksresultaten, in tegenstelling tot eerdere bevindingen dat met name industriestudies vaker gunstige resultaten laten zien. Kijk je naar het aantal artikelen dat uiteindelijk wordt gepubliceerd dat ligt dat respectievelijk op 13, 18 en 40 procent. Onderzoek gesponsord door de industrie lijkt een grotere kans op publicatie te hebben dan onderzoek waar de industrie helemaal geen bemoeienis mee heeft.”

Marlies van Lent: “Aangezien de acht vakbladen de onderzoeken met een positieve uitkomst niet vaker publiceerden dan de onderzoeken met een negatieve uitkomst, treedt de publicatiebias die vaak wordt gesignaleerd misschien vooral op vóór het indienen van de manuscripten en spelen de onderzoekers daarin zelf een grotere rol dan de redacties van de medische vakbladen.”

Bron: Radboudumc

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.