Levensverwachting bij hersentumor straks beter te voorspellen
ArrayPatiënten met een laaggradige gliale hersentumor hebben een onzekere levensverwachting – tussen twee en dertig jaar. Onderzoekers van VUmc hebben nu veranderingen op chromosoomniveau ontdekt, wat op termijn tot een preciezere voorspelling moet leiden. Dit geeft artsen ook meer houvast bij het bepalen van de juiste therapie. Dat melden ze in het toonaangevende tijdschrift Genome Biology.
“Dokter, hoe lang heb ik nog te leven?” is een veel gestelde vraag door kankerpatiënten. Voor patiënten met een laaggradige gliale hersentumor (‘diffuus laaggradig glioom’) is het antwoord van de arts tot nu toe erg onbevredigend: “Tussen twee en dertig jaar”. Dit type hersentumor is namelijk als een slapende vulkaan. Hij kan lange tijd rustig en stabiel zijn, maar van het ene op het andere moment kan hij veranderen in een snel groeiende tumor. Vooralsnog kan de behandelend arts niet in een vroeg stadium voorspellen hoe de hersentumor zich zal gaan gedragen en hoe dus de levensverwachting van de patiënt is.
Ontbrekend stukje chromosoom
Onderzoekers van VUmc Cancer Center Amsterdam hebben nu een belangrijke stap gezet om dit te verbeteren. Promovendi Hinke van Thuijl, Ilari Scheinin en Daoud Sie hebben een nieuwe genetische aanwijzing (een ‘biomarker’) ontdekt voor diffuse laaggradige gliomen: wanneer bij cellen in de tumor van chromosoom nummer 10 een klein stukje ontbreekt, heeft de patiënt een lagere levensverwachting.
Eigen analysetechniek ontwikkeld
Omdat bestaande methoden tekortschoten, moesten de VUmc-onderzoekers eerst een eigen analysetechniek ontwikkelen. Met deze test bepaalden ze van alle chromosomen in de tumor hoe ze afwijken van wat normaal is. Soms zijn extra stukjes in het chromosoom ontstaan en soms ontbreken stukken chromosoom. Hiermee konden ze een grote verzameling tumoren, waarvan sommige tot wel dertig jaar lang in een archief waren opgeslagen, snel en effectief analyseren. Ze beschrijven de nieuwe techniek gelijktijdig in het belangrijke tijdschrift Genome Research .
De onderzoekers hebben hun bevindingen gecheckt bij groepen Franse en Amerikaanse patiënten met hetzelfde type hersentumor. Ook daar bleek het ontbreken van het kleine stukje van chromosoom 10 voorspellend voor de levensverwachting. En samen met collega’s uit Parijs, Houston en San Francisco hebben ze nog andere genetische biomarkers voor diffuus laaggradige gliomen ontdekt. Hiernaar wordt verder onderzoek gedaan.
Levensverwachting beter voorspellen
“De volgende stap is om uit te zoeken welke van deze verschillende biomarkers overlappen en welke toegevoegde waarde hebben voor het bepalen van de prognose”, zeggen neuropatholoog Pieter Wesseling, neuroloog Jaap Reijneveld en tumorgenoombioloog Bauke Ylstra, allen van VUmc Cancer Center Amsterdam. “We zullen uiteindelijk uitkomen op een combinatie van enkele verschillende biomarkers, waarmee we de levensverwachting van patiënten met een laaggradig glioom veel beter kunnen voorspellen. Met deze informatie kunnen we vervolgens voor elke patiënt bepalen wanneer we een aanvullende behandeling moeten geven.”
Patiënten met een agressieve tumor en dus een kortere levensverwachting zullen eerder in aanmerking komen voor een aanvullende behandeling, terwijl bij patiënten met een gunstigere levensverwachting een dergelijke aanvullende behandeling kan worden uitgesteld om ongewenste bijwerkingen zoveel mogelijk te voorkomen.
Het beschreven onderzoek werd onder meer gefinancierd door KWF Kankerbestrijding.
Bron: VUmc
