Nieuwe techniek toont welke plaques ongevaarlijk zijn
Array
Ontdekking kan in de toekomst onnodige halsslagaderoperaties voorkomen
Onderzoekers van het Erasmus MC hebben een methode ontwikkeld om te voorspellen welke plaque in de halsslagader niet zal gaan scheuren en dus waarschijnlijk ongevaarlijk is. Dit kan artsen in de toekomst helpen betere beslissingen te nemen welke patiënten ze wel of niet opereren aan een dichtgeslibde halsslagader. Dat blijkt uit onderzoek waarop Harm Nieuwstadt van de afdeling Biomedische Technologie, Thoraxcentrum van het Erasmus MC woensdag 22 april promoveert. Het onderzoek is medegefinancierd door de Hartstichting.
Plaquevorming is een ingewikkeld proces waarbij vetten zich afzetten en ophopen in de bloedvaten als gevolg van veroudering, leefstijl en verhoogd cholesterol. Daardoor ontstaan vernauwingen in de bloedvaten. Een vernauwing in de halsslagader kan gevaarlijk zijn. Als de plaque scheurt, kan een stolsel ontstaan dat via de bloedbaan naar de hersenen schiet en daar een vat afsluit. Gevolg: een beroerte. Als de halsslagader bij een patiënt voor 70 procent of meer is afgesloten, besluiten artsen vrijwel altijd te opereren om een herseninfarct te voorkomen. Bij een halsslagaderoperatie haalt een chirurg de binnenste laag van de vaatwand weg op de plek van de vernauwing. Het is een zware operatie met risico’s op complicaties. Zo kan een bloedstolsel losschieten waardoor juist een hersen- of hartinfarct wordt veroorzaakt.
Echter, niet alle plaques zijn even gevaarlijk. ‘Of de plaque scheurt hangt namelijk ook af van andere zaken dan de grootte van de afsluiting. Bijvoorbeeld de precieze samenstelling van de plaque en de conditie van en de krachten in de vaatwand’, zegt Ton van der Steen, hoofd Biomedische technologie. ‘Veel plaques zijn ongevaarlijk, maar dat konden we tot nu toe niet meten. Daardoor worden waarschijnlijk patiënten geopereerd, terwijl dat niet nodig is. Dit brengt onnodige risico’s en kosten met zich mee. De vernauwing zelf veroorzaakt vaak geen klachten.’
Om te voorspellen welke plaque niet scheurt, gebruiken de onderzoekers MRI beelden van de halsslagader die ze combineren met biomechanische berekeningen van onder andere de krachten in de plaque. Om te kunnen bepalen of echt afgezien kan worden van een operatie is de komende jaren nog meer onderzoek nodig. Veel patiënten die nu nog worden geopereerd kunnen dan wellicht worden geholpen met medicijnen of het verbeteren van hun leefstijl, waardoor de plaques niet verder aangroeit.
Per jaar worden in Nederland bijna 47.000 personen getroffen door een beroerte. Dat zijn 126 mensen per dag.
Dit onderzoek maakt deel uit van het CTMM project ParisK, mede gefinancierd door de Hartstichting
