Competitie kan leiden tot wetenschappelijk wangedrag
ArrayBinnen het medisch wetenschappelijk onderzoek bestaat een duidelijk verband tussen publicatiedruk en wetenschappelijk wangedrag. Publicatiedruk wordt door medisch hoogleraren vaak aangevoerd als een van de redenen waarom zij zich niet houden aan de regels van het spel. Ook spelen persoonlijkheidstrekken hierin een rol. Dit concludeert psychiater Joeri Tijdink in zijn promotieonderzoek. “Er wordt veel gepubliceerd in de medische wereld en onderzoekers beklagen zich voortdurend over de stress hiervan. Wij vonden dat de druk om te publiceren kan leiden tot bijvoorbeeld gesjoemel met data.” Tijdink promoveert 30 juni bij VUmc.
Publicatiedruk is binnen de wetenschap steeds belangrijker geworden. Het gaat hierbij om de druk die wetenschappers ervaren om onderzoek te doen en dat gepubliceerd te krijgen in wetenschappelijke tijdschriften. En dan nog liefst in tijdschriften met een hoge ranking, zodat het meer citaties oplevert. Omdat er geen manier beschikbaar was om deze druk op een betrouwbare manier te meten heeft Joeri Tijdink een meetinstrument ontwikkeld waarmee de publicatiedruk in kaart kan worden gebracht.
Burn-out, wangedrag en machiavellisme
Op basis van zijn onderzoek komt Tijdink tot een aantal opvallende resultaten. Allereerst toont hij aan dat publicatiedruk voor wetenschappers mogelijk de reden is om zich niet aan de regels te houden. Daarnaast vond Tijdink een relatie tussen burn-out en publicatiedruk. Bijna 24% van de onderzochte hoogleraren heeft ernstige burn-out-verschijnselen. Publicatiedruk kan hieraan ten grondslag liggen. Tijdink: “Uit ons onderzoek blijkt dat deze hoogleraren bijna alle zeer bevlogen zijn. De mate van druk die zij ervaren is ook afhankelijk van persoonlijke factoren. Hoogleraren zonder kinderen en ouderen die zich al hebben bewezen ervaren minder stress en zullen zich dus naar verwachting beter gedragen.” Tevens werd gevonden dat machiavellisme, een karaktertrek die wordt gekenmerkt door het vooropstellen van je eigenbelang, geassocieerd is met wetenschappelijke misdragingen.
Negatief en cynisch
Tijdink keek ook naar hoe de onderzoekers de huidige publicatiecultuur beleven. In focusgroepen werden medische wetenschappers gevraagd naar hun ervaringen en visie op de publicatiecultuur. “Veel wetenschappers zijn negatief en cynisch over de huidige cultuur. Ze klagen over slechte samenwerking, moordende competitie en het grote belang van citatiescores bij het beoordelen van hun wetenschappelijke werk.”
Oplossingen
Tijdink ziet ook oplossingen om uit deze ongewenste situatie te komen. “Laat wetenschappers aan maximaal vier publicaties per jaar werken. Dan kunnen ze een goede afweging maken wat ze echt willen onderzoeken. Zo is er meer aandacht voor kwaliteit en relevantie van wetenschappelijk werk en minder voor de kwantiteit.” Ook pleit Tijdink voor het opleiden van goede rolmodellen. “Er bestaat geen rolmodel dat ervoor zorgt dat een promovendus een gedegen onderzoeker wordt. Teveel promovendi worden aan hun lot overgelaten. Zorg ervoor dat ze wekelijkse supervisie van hun promotor krijgen. En regel een mentor uit een ander vakgebied die hen in een vertrouwelijke setting coacht tot een goede wetenschapper.”
Minisymposium
Aansluitend aan deze promotie vindt een minisymposium plaats met als doel om verbetervoorstellen te bespreken die de wetenschap kan gebruiken om effectiever, betrouwbaarder en eerlijker te worden. Van 11.45 – 13.15 uur Agorazaal VU. Hiervoor kunt u zich hier inschrijven.
Bron: VUmc
