Opsporen verhoogd familierisico borstkanker
ArrayPleidooi voor vragenlijst bij bevolkingsonderzoek borstkanker
Onderzoekers van het Radboudumc pleiten voor het toevoegen van een vragenlijst aan het nationale bevolkingsonderzoek borstkanker. Een online vragenlijst zou vrouwen met een verhoogd familierisico op borstkanker op kunnen sporen. De resultaten van een eerste onderzoek verschenen gisteren in European Journal of Cancer.
In Nederland krijgt 1 op de 8 vrouwen borstkanker. Voor vrouwen met een erfelijke aanleg voor borstkanker, door een mutatie in één van de BReastCAncer(BRCA)-genen, kan het risico op borstkanker oplopen tot 80%. Daarnaast hebben zij tot 60% kans op eierstokkanker. Voor deze vrouwen is het dus belangrijk om de BRCA-mutatie op te sporen. Een eerste stap is het identificeren van families waar borstkanker vaker voorkomt, omdat zij wellicht een BRCA-mutatie hebben. Het bevolkingsonderzoek borstkanker bekijkt bij vrouwen tussen de 50 en 75 jaar door middel van röntgenfoto’s of zij borstkanker hebben. De nieuwe vragenlijst wil vrouwen met een hoog familierisico op het krijgen van borstkanker opsporen.
Bevolkingsonderzoek
Hoogleraar erfelijke kanker Nicoline Hoogerbrugge, hoogleraar Medische Psychologie Judith Prins en onderzoeker Arjen van Erkelens van het Radboudumc vroegen 287 vrouwen die deelnamen aan het bevolkingsonderzoek naar borstkanker een online vragenlijst in te vullen. Zij beantwoordden vragen over het voorkomen van borst- en eierstokkanker in hun familie. De uitslag van de online vragenlijst geeft aan of de vrouw geen, een matig of sterk verhoogd familierisico heeft op borstkanker. 4% van de deelnemende vrouwen bleek een sterk verhoogd familierisico op borstkanker te hebben zonder dat zij dat wisten.
Na de vragenlijst
Voor deze groep vrouwen is erfelijkheidsonderzoek beschikbaar via een klinisch geneticus na doorverwijzing van de huisarts. Niet alle vrouwen die via de vragenlijst te horen krijgen een sterk verhoogd familierisico te hebben, hebben daadwerkelijk een BRCA-mutatie. Erfelijkheidsonderzoek kan dit uitwijzen. Omdat het invullen van de vragenlijst een psychische invloed zou kunnen hebben, bekeken de onderzoekers ook het angst- en stressniveau van de deelnemende vrouwen. Die bleken niet verhoogd direct na het invullen en twee weken later. Prins: “Het invullen van de vragenlijst maakte de vrouwen dus niet angstig of gestrest.”
Nieuwe families met een BRCA-mutatie opsporen
Hoogerbrugge en haar collega’s hopen dat de vragenlijst opgenomen zal worden in het bevolkingsonderzoek naar borstkanker. Momenteel zijn ze in gesprek met het ministerie van VWS hierover. Hoogerbrugge: “De vragenlijst is al jaren beschikbaar als verwijstest voor artsen. Wanneer deze vragenlijst door alle Nederlandse vrouwen die voor het eerst deelnemen aan het bevolkingsonderzoek borstkanker zou gaan worden gebruikt, zouden we de komende jaren meer dan 150 nieuwe BRCA families per jaar kunnen gaan vinden.”
Het onderzoek is uitgevoerd met toestemming van het ministerie van VWS binnen de regio Bevolkingsonderzoek Oost en gefinancierd door Pink Ribbon.
Publicatie: Van Erkelens A, Sie AS, Manders P, Visser A, Duijm LE, Mann RM, Ten Voorde M, Kroeze H, Prins JB, Hoogerbrugge N. Online self-test identifies women at high familial breat cancer risk in population-based breast cancer screening without inducing anxiety or distress. European Journal of Cancer. 78(2017) 45-52.
Bron: Radboudumc
