DNA-veranderingen verstoren team play in de cel

DNA-veranderingen die ziekten veroorzaken zorgen niet altijd tot een verandering in de eiwitten zelf, maar kunnen soms leiden tot een verandering in de samenwerking tussen de eiwitten. Dat blijkt uit onderzoek van genetici van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij publiceren hierover vandaag in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature Genetics.

Iedere cel is een fabriekje waarin verschillende eiwitten als een hecht team met elkaar samenwerken. De informatie om deze eiwitten te produceren ligt opgeslagen in de genen van ons DNA. Het is bekend dat foutjes in het DNA via een verandering in gen-activiteit tot kapotte eiwitten kunnen leiden, waardoor ziektes ontstaan. Geneticus Lude Franke: “Eiwitten werken in verschillende teams samen om bijvoorbeeld de energiehuishouding op orde te houden of te zorgen dat cellen goed kunnen delen. Team play is daarvoor essentieel: als een cel deelt moeten bepaalde eiwitten op het juiste moment samen hun werk doen. We weten dat er ziekten zijn waarbij mutaties één van die eiwitten kapot maken en daardoor mensen ziek worden, maar tot onze verassing zien we nu ook dat er DNA-veranderingen zijn die er juist voor zorgen dat de samenwerking tussen die eiwitten anders wordt”.

Samenwerking tussen genen

Met behulp van single-cell RNA-sequencing hebben de onderzoekers gekeken hoe genetische veranderingen in 45 gezonde deelnemers  van de Lifelines-biobank de onderlinge relatie tussen genen beïnvloeden. Met behulp van deze nieuwe technologie konden de onderzoekers voor ieder van de 45 deelnemers kijken naar de gen-activiteit van zo’n 700 cellen en daaruit per deelnemer bepalen welke gen-paren met elkaar samenwerken. Zij ontdekten dat er veranderingen in het DNA zijn die die samenwerking tussen genen sterk veranderen.

Ziekte door genetische risicofactoren

De onderzoekers hopen dat ze met deze techniek de komende jaren voor veel ziekten beter kunnen leren begrijpen waarom bepaalde genetische risicofactoren tot ziekten leiden. Geneticus Monique van der Wijst: “Met deze benadering kunnen we voor DNA-veranderingen waarvan we nu weten dat ze het risico op bijvoorbeeld suikerziekte verhogen gaan bestuderen wat hun effect is op de onderlinge samenwerking tussen genen. Tot nu toe weten we voor de meeste DNA-veranderingen helemaal nog niet waarom ze uiteindelijk ziekten veroorzaken. Door niet alleen naar individuele genen, maar naar het gehele team genen te kijken, hopen we beter te begrijpen hoe DNA-veranderingen tot ziekten kunnen leiden. Het zou kunnen dat veel DNA-veranderingen juist tot veranderingen in de samenwerking tussen en binnen deze teams leiden. Dit is belangrijk om te weten omdat medicijnen bij sommige mensen wel en bij andere mensen niet werken. Misschien komt dit wel doordat eiwitten in cellen bij sommige mensen wel en bij andere mensen niet met elkaar samenwerken.”

link naar de publicatie: https://www.nature.com/articles/s41588-018-0089-9

Bron: UMCG/RUG

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.