Het Instituut voor Tropische Geneeskunde bereidt zich voor op epidemieën
ArrayOutbreak research team onderzoekt uitbraken van ziekten met financiering van het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) van de Vlaamse overheid.
2,5 miljoen euro
- De Vlaamse overheid, Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI), investeert 2,5 miljoen euro.
- Het multidisciplinaire team bestaat uit negen onderzoekers.
- De onderzoeksactiviteiten worden ondersteund door een praktijkgericht laboratorium en een gesimuleerd veldhospitaal voor training.
Ebola
De ebola-uitbraak in West-Afrika was een wake-up call. De wereld was niet voorbereid op een infectieziekte die meer dan 11.000 levens eiste tussen 2013 en 2016. Om beter voorbereid te zijn, heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) onlangs de onbekende “Ziekte X” toegevoegd aan haar lijst met prioritaire ziekten. Paraatheid gaat verder dan de humanitaire respons, en omvat ook onderzoek tijdens uitbraken. Wetenschappelijk onderzoek kan leiden tot levensreddende inzichten wanneer zich een nieuwe uitbraak voordoet. De Vlaamse overheid, Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI), investeert 2,5 miljoen euro in het nieuwe outbreak research team van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen.
Philippe Muyters, Minister van Wetenschap: “Het ITG is wereldvermaard in het onderzoek naar en de strijd tegen tropische ziekten. Het is dan ook de juiste plek om een team van experts op poten te zetten dat epidemieën van infectieziekten bestudeert. Een team dat meteen kan worden ingezet tijdens een nieuwe uitbraak en helpt om levens te redden. De ebola-uitbraak heeft aangetoond dat reageren alleen overigens niet voldoende is. We moeten voorbereid zijn vóór dat er een uitbraak plaatsvindt. Als Vlaamse regering dragen we daar graag ons steentje aan bij.”
Het onderzoeksteam van het ITG is stand-by om snel naar een uitbraak af te kunnen reizen om onderzoek uit te voeren, waar ook ter wereld. Het Instituut schakelt negen ervaren experts in met complementaire profielen, waaronder een entomoloog, een epidemioloog en een klinisch onderzoeker, die in de komende weken zullen starten.
“Tussen de uitbraakinterventies bestudeert het team de oorzaken van epidemieën. We zullen ook diagnostische tests en strategieën voor de preventie, vroege opsporing en bestrijding van infectieziekten uitwerken en evalueren. De kennis die door uitbraakonderzoek wordt gegenereerd, zal de toekomstige interventies bij epidemieën helpen verbeteren”, zegt dr. Veerle Vanlerberghe, een ITG-epidemiologe die zelf al meerdere keren betrokken was bij uitbraakinterventies.
Elk jaar zijn er verschillende uitbraken van bacteriële, parasitaire en virale ziekten waarbij de expertise van het ITG van toegevoegde waarde kan zijn. Bij epidemieën gaat het niet enkel om nieuwe en onbekende ziektes, maar ook over armoede-gerelateerde infecties zoals cholera die blijven opduiken. De afgelopen maanden ondersteunde het ITG zijn Congolese partners bij de aanpak van een cholera-uitbraak. Het Instituut onderzoekt momenteel hoe het betere en eenvoudigere manieren kan testen om bevolkingsgroepen te vaccineren die risico lopen op cholera.
Skills-laboratorium en veldhospitaal in Antwerpen
Dankzij de financiering van de Vlaamse overheid kon het ITG ook investeren in zijn epidemische onderzoeks- en opleidingsfaciliteiten voor Belgische en internationale gezondheidswerkers. Ons skills-laboratorium biedt hands-on training voor veilige en veldgerichte laboratoriumondersteuning tijdens onderzoek naar uitbraken. Het gaat onder andere om patiëntgerichte diagnostiek, apparatuur die is aangepast aan tropische omstandigheden, evenals middelen om stalen in afgelegen gebieden op te slaan en te verzenden.
Bovendien heeft het ITG in Antwerpen een tropisch hospitaal nagebootst om studenten te trainen in infectiepreventie en het inperken van besmettelijke ziekten. “Belgische en internationale studenten leren hoe ze een patiënt kunnen isoleren, bloed en andere klinische stalen veilig kunnen afnemen en verwerken en een onderzoek tijdens epidemieën kunnen starten. Bedreven zijn in deze vaardigheden maakt het verschil wanneer de druk tijdens een echte uitbraak hoog oploopt,” zegt prof. Jan Jacobs.
Meer dan 600 internationale studenten specialiseren zich elk jaar aan het ITG. Naast Belgische artsen en verpleegkundigen die een internationale carrière in de gezondheidszorg nastreven komen ook ervaren zorgprofessionals uit ontwikkelingslanden naar het Instituut.
De harde les van ebola (2013-2016)
Tijdens de ebola-uitbraak in West-Afrika coördineerde prof. Johan Van Griensven een groot Europees klinisch noodonderzoek naar plasma als behandeling voor ebola. De Ebola-Tx-trial werd medegefinancierd door de Vlaamse overheid. Net als andere onderzoekscentra, was het voor het Instituut een uitdaging om de klinische proef snel genoeg op poten te zetten om zinvolle antwoorden te bieden tijdens de uitbraak. “Het opzetten van een klinische studie en het verkrijgen van de goedkeuring van ethische commissies en regelgevende instanties is meestal een kwestie van jaren, die we toen in enkele maanden moesten doorlopen. We bereiden ons nu voor om sneller te reageren wanneer er een nieuwe uitbraak plaatsvindt,” zegt prof. Van Griensven.
Bron: ITG Antwerpen
