De apotheker bewaakt straks het medicijnkastje
ArrayZo’n 49.000 ouderen belanden jaarlijks in het ziekenhuis door verkeerd medicijngebruik. Helpt het als de apotheker patiënten na ontslag intensiever volgt in de rol van medicatiebegeleider, en daarvoor samenwerkt met de wijkverpleegkundige? De Hogeschool van Amsterdam start samen met onder meer het OLVG en Amsterdam UMC een onderzoek naar deze nieuwe rol en samenwerking.
Een stijgend aantal 65-plussers belandt jaarlijks in het ziekenhuis als gevolg van medicatieproblemen. Het gaat om zo’n 23.000 ‘mogelijk vermijdbare’ ziekenhuisopnames per jaar. Dat wil zeggen dat deze incidenten mogelijk voorkomen hadden kunnen worden, als het medicijngebruik van deze ouderen in goede banen was geleid. De zorgkosten van deze opnames komen neer op zo’n 85 miljoen per jaar.
Lector en hoogleraar Bianca Buurman (HvA en Amsterdam UMC) en ziekenhuisapotheker en hoofdonderzoeker Fatma Karapinar van het OLVG zoeken naar een oplossing, en kijken hoe apothekers meer als medicatiebegeleider kunnen worden ingezet, in nauwe samenwerking met wijkverpleegkundigen. Deze mogelijkheid gaan zij de komende twee jaar onderzoeken.
Op je klompen aanvoelen?
De onderzoekers zien vooral kansen voor het begeleiden van de grote risicogroep van 300.000 ouderen, die veel geneesmiddelen gebruiken als zij uit het ziekenhuis komen. “Bepaalde patiënten in Amsterdam hebben meer zorg nodig dan anderen als het om hun medicijngebruik gaat”, zegt ziekenhuisapotheker Fatma Karapinar van het OLVG, die samen met Buurman het onderzoek leidt. “We hebben het hier over ouderen die wel tien geneesmiddelen gebruiken als ze uit het ziekenhuis ontslagen worden. Daarvan kun je op je klompen aanvoelen dat het thuis misgaat om het overzicht te bewaren.”
Tabletten te groot
Reden dat bij deze patiënten problemen met medicijnen veel voorkomen, is dat in het ziekenhuis hun medicatie meestal wordt gewijzigd. Er wordt bijvoorbeeld gestart met nieuwe medicijnen. De oudere krijgt bijwerkingen, maar legt niet het verband met het geneesmiddel. Of de oudere beseft niet dat hij/zij moet stoppen met één van de medicijnen, haalt twee middelen door elkaar of gebruikt beide doosjes. En er zijn praktische problemen: oogdruppels die bij jezelf lastig in te brengen zijn, tabletten die te groot blijken om door te slikken, of strips die mensen niet openkrijgen.
Achter de voordeur
Voor apothekers is het wel lastig om problemen bij mensen thuis, achter de voordeur, te signaleren. Daarom is nauwe samenwerking met wijkverpleegkundigen essentieel. De wijkverpleegkundige signaleert dan de klachten rond medicijngebruik, kijkt of mensen zich kunnen houden aan de voorschriften na ziekenhuisontslag, en geeft dit door aan de apotheker in de wijk. Die gaat vervolgens na: komen de klachten door de medicijnen? Wat doen we als de patiënt te veel pijn heeft? Zo moet sneller worden ingesprongen op de medicatieproblemen van de patiënten.Met de nieuwe rol ligt er een grote kans voor apothekers en wijkverpleegkundigen, denken de onderzoekers. “De apotheker wordt nu weleens gezien als alleen een medicatieverstrekker. Een rol die soms wat oneerbiedig ‘doosjesschuiver’ wordt genoemd”, zegt Karapinar. “Maar apothekers worden juist opgeleid voor de inhoud. In dit onderzoek krijgt de apotheker een zichtbaarder rol als medicatiebegeleider.”Kans
Tegelijk kunnen wijkverpleegkundigen medicatieproblemen die zij signaleren door de apotheker laten oplossen. Uit een Nivel-onderzoek blijkt dat 85 procent van de verpleegkundigen te maken heeft met patiënten die hun medicijnen niet goed gebruiken.
Bron: Nivel
