Tbs-patiënten hebben weinig baat bij neurofeedback

Kenmerk van verslaafde tbs-patiënten is dat ze moeilijk kunnen omgaan met stressvolle situaties of gebeurtenissen, wat kan leiden tot impulsief en onbezonnen gedrag zoals het plegen van misdrijven. Bovendien leiden ze vaak aan verslaving, wat een gevaar vormt voor crimineel gedrag in de toekomst. Kan neurofeedback hen helpen om hun impulsiviteit beter onder controle te krijgen en hun verslaving te lijf te gaan? Tbs-patiënten blijken er weinig baat bij te hebben, in tegenstelling tot andere patiëntgroepen. Dat concludeert Sandra Fielenbach in haar promotieonderzoek dat ze vrijdag 1 maart verdedigt aan Tilburg University.

Neurofeedback is een behandelmethode voor de hersenen, waarbij iemand kan leren om controle te krijgen over zijn/haar hersengolven. Die hebben weer invloed op het gedrag van patiënten.

Invloed op hersengolven

Veel patiënten in een tbs-kliniek zijn verslaafd (alcohol, drugs) of verslaafd geweest, en kampen met psychiatrische stoornissen die gepaard gaan met hoge mate van impulsiviteit. Impulsief gedrag opent sneller de deur naar alcohol en drugs en houdt die verslaving ook in stand. Dus om verslaving goed te kunnen behandelen zou het goed zijn om impulsiviteit te verminderen. Bijvoorbeeld door invloed uit te oefenen op bepaalde hersengolven, die mogelijk een rol spelen bij het in stand houden van verslavingsgedrag. De promovenda onderzocht of een zogenaamde theta/sensorimotor rhythm (SMR) neurofeedback training een geschikte behandelmethode is voor tbs-patiënten met verslaving.

Persoonsafhankelijk

Alcohol- en drugsverslaving kan leiden tot structurele neurofysiologische en -cognitieve veranderingen waardoor de impulscontrole wordt beperkt. In hoeverre tbs-patiënten van neurofeedback profiteren blijkt sterk af te hangen van de persoon in kwestie. De meeste tbs-patiënten die meewerkten aan het onderzoek hadden grote moeite om de principes van neurofeedbacktraining te leren en hun hersengolven succesvol te trainen. In het onderzoek slaagden slechts een aantal tbs-patiënten erin om via deze interventie hun hersengolven te reguleren. Neurofeedback als behandelmethode deed het niet beter dan reguliere behandelmethoden om impulsiviteit en verslaving te verminderen.

Factoren identificeren

Dit onderzoek geeft een eerste aanzet voor het toepassen van de neurofeedbacktraining bij tbs-patiënten. Toekomstig onderzoek zou zich moeten focussen op het identificeren van factoren die bepalen welke patiënten wel baat hebben bij deze interventie, en voor welke patienten deze training geen geschikte behandelmethode is.

Sandra Fielenbach (Troisdorf, Duitsland, 1985) studeerde Psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en schreef haar masterthese over de stabiliteit van psychopathie en het risico op crimineel recidive. Ze werkte daartoe in het FPC Dr. S. van Mesdag. Sinds het behalen van haar master Klinische- en Ontwikkelingspsychologie aan de RUG werkt ze als psycholoog bij het FPC Dr. S. van Mesdag, waar ze de afgelopen jaren tevens heeft gewerkt aan haar dissertatie. Ze volgt momenteel de postdoctorale opleidingtot Gezondheidszorgpsycholoog.

Sandra Fielenbach verdedigt op 1 maart 2019 haar proefschrift getiteld Rewiring the impulsive brain: Neurofeedback treatment in forensic psychiatric patients with substance use disorder aan Tilburg University Promotor: prof. dr. Stefan Bogaerts, departement Ontwikkelingspsychologie, Tilburg School of Social and Behavioral Sciences, Tilburg University.

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.