Is Koenjit (Kurkuma) “Het Heilige Kruid”?
Valse beloften en halve waarheden, er wordt veel beweerd over kurkuma, geelwortel of koenjit. Is kurkuma hét bestanddeel van een levenselixer dat het eeuwige leven geeft? En waarom draagt het de naam Koenjit? De bijnaam voor Het Heilige Kruid door de heilzame werking waar het in India al duizenden jaren lang bekend om staat. In Nederland is Koenjit bekend onder naam Kurkuma en de naam geelwortel. Kurkuma is een specerij, dat zowel gedroogd als vers (als wortel) te koop is.
Kurkuma bevat de stof curcumine, een antioxidant die zou helpen tegen tal van kwalen en ziekten. Denk aan koorts, infecties, spijsverteringsproblemen, artritis, reuma en leveraandoeningen. Zelfs kanker en Alzheimer. Ook zou kurkuma werken tegen depressie en helpen bij afvallen.
Lijst van claims voor Koenjit
Het lijstje van positieve uitwerkingen van Kurkuma op het menselijk lichaam is dus onvoldoende bewezen. De volgende eigenschappen worden aan kurkuma toegedicht:
- Kurkuma werkt ontstekingsremmend.
- Kurkuma vertraagt het verouderingsproces
- Kurkuma verbetert de werking van het darmstelsel.
- Kurkuma helpt met afvallen.
- Kurkuma helpt gewrichten soepel te houden
Maar wat klopt er van die claims?
Er zijn aanwijzingen dat kurkuma onder meer ontstekingsremmend werkt en bij kankerceldeling en uitzaaiingen remt. Maar er is nog onvoldoende bewijs dat het effectief is bij mensen. Curcumine blijkt bovendien gevoelig voor licht, water en zuurstof. De werking gaat dus verloren bij bereiding. De darmen nemen curcumine slecht op. De darmen en lever zetten curcumine om in een inactieve vorm. Het is dus maar de vraag hoeveel positieve effecten curcumine zou kunnen hebben. Als poeder of als je er mee kookt is dus niet heel nuttig voor je gezondheid. Er wordt wel onderzoek gedaan om de opname van curcumine te verbeteren door het te verpakken in minuscule vetbolletjes. Dus wie weet wat er in de toekomst nog bewezen wordt.
Er zijn dus aanwijzingen dat kurkuma onder meer ontstekingsremmend werkt en bij kanker celdeling en uitzaaiingen remt. Maar er is nog onvoldoende bewijs dat het effectief is bij mensen. Curcumine blijkt bovendien gevoelig voor licht, water en zuurstof. De werking gaat dus verloren bij bereiding. De darmen nemen curcumine slecht op. De darmen en lever zetten curcumine om in een inactieve vorm. Het is dus maar de vraag hoeveel positieve effecten curcumine zou kunnen hebben.
Uit onderzoek gebleken dat curcumine:
- ontstekingen in de darmen vermindert. Dergelijke ontstekingen zijn vaak een voorbode van darmkanker.
- een zuiverende werking heeft op darmen, lever en milt. Kurkuma werkt op die manier ook versterkend voor het immuunsysteem.
- de angiogenese (de vorming van nieuwe bloedvaten) remt en daarmee de groei van een tumor verhindert
- apoptose (celdood) stimuleert en daarmee tumorcellen kan laten afsterven.
Uit een beperkt onderzoek blijkt dat curcumine aanvullend gebruikt in een chemokuur tegen kanker, de werking van de chemo (vincristine) verbeterde en de resistentie (ongevoeligheid) voor de stof verminderde. Dit is een groot voordeel omdat daardoor minder snel beschadiging aan gezond weefsel optreedt en tumorcellen langer gevoelig blijven voor de chemokuur.
Je huisarts of apotheker kan je wellicht tips geven met welke methode je jouw therapie kan ondersteunen. En er zijn ook andere bewezen alternatieve behandelingen een optie. Dat soort therapieën krijgt vaak vergoeding van een zorgverzekeraar. Als je deze mogelijkheden in beeld wil hebben, helpt het door een zorgverzekering vergelijken en vaak kan je dan ook besparen op deze kosten.
Pas op met kurkuma als je geneesmiddelen gebruikt?
Gebruik je medicijnen, dan moet je oppassen kurkumasupplementen. Curcumine kan de afbraak van sommige geneesmiddelen vertragen waardoor je een grotere kans hebt op bijwerkingen. Als je kruidenpreparaten met kurkuma wilt gebruiken, dan is overleggen met arts of apotheker raadzaam. Gebruik je geelwortel (vers of gedroogd) in de keuken bij het koken? Dan is overleg met arts niet nodig. Dit geeft geen risico op wisselwerkingen.