Klinisch onderzoek met nieuw vaccin tegen longkanker van start

Een vaccin dat het immuunsysteem van longkankerpatiënten leert om tumorcellen te herkennen en op te ruimen. Deze technologie is ontwikkeld in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) onder leiding van Sjoerd van der Burg, die tevens verbonden is aan Oncode. Dit vaccin biedt mogelijk uitkomst voor een groot deel van de bijna 10.000 patiënten die jaarlijks longkanker krijgen. Recent is in het Erasmus MC een nieuw klinisch onderzoek naar dit vaccin van start gegaan onder patiënten met niet-kleincellige longkanker.

Niet-kleincellige longkanker is de meest voorkomende vorm van longkanker. In 80% van de gevallen is de tumor op het moment van diagnose al ongevoelig voor bestaande behandelingen. De behandelopties voor deze mensen zijn dus zeer beperkt. Het onderzoeksteam onder leiding van Sjoerd van der Burg en Joachim Aerts, longarts in het Erasmus MC, hoopt daar met een innovatieve aanpak op basis van een therapeutisch vaccin verandering in te brengen. In het recent gestarte fase 1/2 klinisch onderzoek wordt bij 24 patiënten gekeken naar de veiligheid en verdraagbaarheid van het vaccin en de dosis die nodig is voor het opwekken van een goede afweerreactie. 

Ieder nadeel heeft zijn voordeel

Bij het innovatieve vaccin draait het allemaal om het activeren van het lichaamseigen immuunsysteem om longkanker te lijf te gaan. “Het immuunsysteem herkent normaal gesproken foute of lichaamsvreemde eiwitten die op het oppervlak van je cellen zitten”, vertelt Van der Burg. “Op deze manier kan een tumorcel als zodanig worden herkend en opgeruimd door afweercellen. Een tumor omzeilt dit systeem helaas heel vaak, hierdoor verstopt deze zich als het ware voor het immuunsysteem.” 

In 2006 werd al duidelijk dat op het oppervlak van deze ‘onzichtbare’ tumorcellen fragmenten van normale, lichaamseigen eiwitten terechtkomen. Wat voor fragmenten dat precies zijn was lang onduidelijk, maar recent onderzoek door Thorbald van Hall in de groep van Van der Burg bracht daar verandering in. “In 2018 hebben we een aantal van deze fragmenten in kaart gebracht. Bovendien bleek dat die fragmenten uitsluitend voorkomen op tumorcellen en niet op gezonde cellen. Tumorcellen zijn moleculair gezien dus nog altijd te onderscheiden van gezonde cellen. Met ons vaccin willen we ervoor zorgen dat het immuunsysteem dat onderscheid kan maken en daardoor alsnog een afweerreactie tegen de tumor op gang brengt.”

Impact voor patiënten

Gemiddeld genomen leeft 5 jaar na de diagnose nog 65% van alle mensen met kanker. Voor niet-kleincellige longkanker is dit slechts 20%. “Het vaccin dat we nu gaan onderzoeken, zou dus voor een grote groep mensen uitkomst kunnen bieden”, vertelt Aerts. Het moleculaire principe waar het vaccin zich op richt komt daarnaast ook vaak voor in andere vormen van kanker, waaronder in melanoom. De potentie van het vaccin is dus groot.

Meer informatie over dit onderzoek staat op de website van Oncode Instituut. 

Bron: LUMC

Redactie Medicalfacts/ Janine Budding

https://www.medicalfacts.nl

Ik heb mij gespecialiseerd in interactief nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant kan zijn. Zowel lekennieuws als nieuws specifiek voor zorgverleners en voorschrijvers. Social Media, Womens Health, Patient advocacy, patient empowerment, personalized medicine & Zorg 2.0 en het sociaal domein zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik studeerde fysiotherapie en Health Care bedrijfskunde. Daarnaast ben ik geregistreerd Onafhankelijk cliëntondersteuner en mantelzorgmakelaar. Ik heb veel ervaring in diverse functies in de zorg, het sociaal domein en medische-, farmaceutische industrie, nationaal en internationaal. En heb brede medische kennis van de meeste specialismen in de zorg. En van de zorgwetten waaruit de zorg wordt geregeld en gefinancierd. Ik ga jaarlijks naar de meeste toonaangevende medisch congressen in Europa en Amerika om mijn kennis up-to-date te houden en bij te blijven op de laatste ontwikkelingen en innovaties. Momenteel ben doe ik een Master toegepaste psychologie.

De berichten van mij op deze weblog vormen geen afspiegeling van strategie, beleid of richting van een werkgever noch zijn het werkzaamheden van of voor een opdrachtgever of werkgever.