Hoop op malariavaccin groeit
Array
Een experimenteel malariavaccin beschermt tot 65 procent van de kinderen tegen infectie met malaria, zo blijkt uit twee recente studies in Afrika die zijn gepubliceerd op de internetsite van The New England Journal of Medicine (NEJM). Het vaccin is niet volmaakt, maar wel het meest veelbelovende op het moment.
Twee verschillende onderzoeken in Kenia en Tanzania lieten zien dat het malariavaccin van het Belgisch/Britse farmabedrijf GlaxoSmithKline, genoemd RTS,S, baby’s en peuters kan beschermen tegen malaria en de ziekte voorkomt bij mensen die al besmet zijn. Het vaccin is nog lang niet volmaakt, maar is op het moment het beste dat voorhanden is tegen de parasiet die door muggen overgedragen wordt, zo concluderen de onderzoekers. Zij zeggen volgend jaar te willen overgaan tot klinische fase III-studies, de laatste stap voor het aanvragen van registratie van het vaccin.
‘Zelfs een gedeeltelijk effectief vaccin kan elk jaar honderdduizenden levens te redden’, vertelt Christian Loucq, direceur van het non-profit PATH Malaria Vaccine Initiatief, dat het onderzoek mede leidde. Bescherming nodigDe Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat jaarlijks 881.000 mensen sterven aan malaria en 247 miljoen mensen wereldwijd besmet raken met de ziekte. Sommige malaria-deskundigen denken dat de cijfers in werkelijkheid zelfs nog hoger liggen. Bij de studie in Tanzania waren 340 zuigelingen betrokken. Ze kregen drie maal het RTS,S-vaccin toegediend of een hepatitis B-vaccin. Het aantal besmetting met malaria was in de groep van het malariavaccin 65 procent lager dan bij de kinderen in de controlegroep, zo bleek uit de studie. De kinderen kregen ook vaccinaties tegen difterie, tetanus, kinkhoest en Hib, als een onderdeel van het WHO vaccinatie-programma en alle vaccins werkten goed.
‘We zijn ervan overtuigd dat de werkzaamheid van het malariavaccin zeker enige jaren aanhoudt’, aldus Joe Cohen van GlaxoSmithKline Biologicals in Belgie. Een eerdere studie heeft al laten zien dat het vaccin kinderen tenminste 18 maanden beschermt tegen malaria.
Hoopvol begin
Een vergelijkbare studie in Kenia met bijna negenhonderd baby’s tot anderhalf jaar oud leverde een vergelijkbare bescherming van 53 procent op.
‘Het is inderdaad een hoopvol begin’, zeiden William Collins and John Barnwell, malaria experts van het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention, in hun commentaar in het New England Journal of Medicine. Zij wezen erop dat het vaccin nog niet getest is in gebieden waar malaria het meeste voorkomt.
Er zijn verschillende malariavaccins in ontwikkeling, maar het vaccin van GSK lijkt het verst gevorderd. Het vaccin is opgebouwd uit antigenen tegen enkele eiwitten op de buitenkant van de parasiet die malariabesmetting veroorzaakt. In het vaccin zit bovendien een adjuvant, een stof die de afweerreactie van het immuunsysteem versterkt. Hoe lang het vaccin bescherming biedt, is niet bekend. In ieder geval vier jaar, blijkt uit onderzoek in Mozambique waar de immuunrespons van tweehonderd gevaccineerden inmiddels vier jaar lang is gemeten
De ontwikkeling van het malariavaccin wordt gefinancierd door de Bill & Melinda Gates Foundation, die er tot nu toe meer dan 100 miljoen dollar in heeft gestopt. Het plan is begin volgend jaar in Afrika een uitgebreide vervolgstudie te beginnen. Er overlijden jaarlijks meer dan 1 miljoen mensen aan malaria, voornamelijk jonge kinderen in vooral Afrika.
Bronnen:
Artikelen The New England Journal of Medicine:
Efficacy of RTS,S/AS01E Vaccine against Malaria in Children 5 to 17 Months of Age
Safety and Immunogenicity of RTS,S/AS02D Malaria Vaccine in Infants
Reuters, 8 december 2008, Glaxo malaria vaccine protects babies, children
Volkskrant, 9 december 2008, Veelbelovend vaccin tegen malaria ontwikkeld
