Alternatief voor mensen die statines slecht verdragen

cholesterolVoor de aanzienlijke groep mensen die statines niet kunnen verdragen, lijkt er een goed alternatief op komst. Een studie onder 307 personen met ernstig verhoogd LDL-cholesterol wijst uit dat injecties met het antilichaam evolocumab het cholesterol net zo goed verlagen als statines. De resultaten worden vandaag op het congres van the American College of Cardiology in Washington bekendgemaakt door prof. dr. Erik Stroes van de afdeling Vasculaire Geneeskunde van het AMC. Tegelijkertijd verschijnen ze online in het Journal of the American College of Cardiology.

Mensen met een ernstig verhoogd LDL-cholesterol lopen een groot risico op hart- en vaatziekten. Standaard krijgen zij statines, die de cholesterolwaarden met meer dan de helft omlaag brengen. Tien tot twintig procent van de gebruikers van deze geneesmiddelen kan echter last krijgen van milde tot zeer forse bijwerkingen, met name spierpijn. Geen spierpijn die je ervaart na een iets te zware training, maar zodanige klachten dat je geen trappen meer op kunt lopen of niet meer naar je werk kunt. Stroes: ‘Die mensen staan iedere dag op met een gevoel alsof ze een zware marathon hebben gelopen. Aangezien ze hun leven lang dagelijks statines moeten slikken, kun je je voorstellen wat dat doet met de therapietrouw.’

Bij 70 procent van deze groep verdwijnen de klachten als ze een andere statine gaan gebruiken. Een kwart kan echter tot vier of meer verschillende varianten niet verdragen. Voor hen was geen alternatief voorhanden dat effectief is in het verlagen van cholesterol. Een groot deel daarvan stopt daarom helemaal met de behandeling, waardoor ze een beduidend hoger risico lopen op een hartinfarct of beroerte.

Het bedrijf Amgen ontwikkelde evolocumab, een antilichaam dat ervoor zorgt dat receptoren die LDL-cholesterol uit het bloed halen, niet afgebroken maar gerecycled worden. Omdat het om een antilichaam gaat, hoeft het maar eenmaal in de twee tot vier weken geïnjecteerd te worden. ‘Van tevoren hadden we daar bedenkingen bij. Gaan mensen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten daadwerkelijk zo vaak iets bij zichzelf inspuiten? Maar dat bleek geen enkel probleem’, zegt Stroes. ‘96 procent gebruikte de injectie tot het eind van de studie.’ Bovendien meldde nog maar acht procent spierklachten. Het LDL-cholesterol van de deelnemers ging gemiddeld met 56 tot 58 procent omlaag.

Of evolocumab een volwaardige vervanger is voor statines, moet in een vervolgstudie blijken die inmiddels loopt. Dat het LDL-cholesterol erdoor verlaagd wordt, is één ding. ‘Nu willen we weten of degenen die het middel nemen, minder hart- en vaatziekten krijgen’, vertelt Stroes. ‘Bij statines weten we dat een verlaging van het LDL met 1 millimol (mmol) leidt tot een daling van het hart- en vaatrisico met 22 procent. De injecties brengen het cholesterol met 2,5 mmol omlaag. Dat doet een robuuste daling vermoeden van de kans op bijvoorbeeld een hartaanval. Maar dat is een aanname die nog bewezen moet worden.’

Details over de studie:
De betreffende studie heet de GAUSS-2 trial. Gedurende twaalf weken kregen 307 mensen met hoog cholesterol evolocumab of ezetimibe, een van de weinige alternatieven voor patiënten die geen statines kunnen verdragen, maar veel minder effectief dan statines. Veertien landen deden mee met het onderzoek. Deelnemende patiënten konden minstens twee verschillende statines niet verdragen. De helft van hen had drie statines geprobeerd, zonder succes, en 22 procent kreeg bij minstens vier statines last van flinke bijwerkingen.

Redactie Medicalfacts / Alida Budding - Hennink

Samen met mijn dochter Janine Budding verzorg ik dagelijks het online medisch nieuws voor zorgverleners, zodat zorgverleners elke dag weer op de hoogte zijn van het nieuws wat voor hen relevant is. De rol en beleving van patiënt & Healthy Ageing, zijn voor mij speerpunten om extra aandacht aan te besteden.

Ik heb jarenlang ervaring in diverse functies in thuiszorg.

Recente artikelen